شکایت از ضامن سفته چگونه است؟

سفته یکی از اسناد تجاری است كه بازرگانان و مردم عادی در معاملات خود از آن به کرات استفاده می‌كنند گه به عنوان فته طلب نیز شناخته می‌شود.

سفته یک سندی تجاری به شمار می‌آید كه چنانچه بر اساس قانون و با رعایت تشریفات مربوطه تنظیم گردد و دارنده آن از مزایایی بهره‌‌مند خواهد شد كه برخی از اسناد عادی از آن برخوردار نیستند.

مطابق با موارد ذکر شده کلیه صادرکنندگان و دارنگان این اسناد تجاری، می‌‌بایست با مقررات سفته آشنا باشند. در غیر این صورت دارنده سفته قادر نخواهد بود از امتیازات این سند تجاری استفاده نماید و تنها قادر است در مراجع قضایی صرفاً به عنوان یك دست نوشته عادی به آن استناد نماید.

گاهی اوقات علاوه بر صادرکننده که امضای او در برگه سفته درج شده، شخصی دیگری نیز در مقام ضامن نسبت به امضای پشت سفته اقدام کرده و در واقع از صادرکننده ضمانت می‌نماید.

در ادامه درباره دعاوی مربوط به سفته، مطالبه وجه سفته و نحوه شکایت از ضامن سفته مطالبی را خدمتتان ارائه خواهیم داد.

سفته چگونه سندی است؟

سفته سندی تجاری است که به موجب آن شخصی که آن را صادر می‌نماید، متعهد می‌گردد که مبلغ معینی را در موعد معین یا عند المطالبه به شخص دیگری پرداخت کند.

در صورتی که سفته عند المطالبه باشد، صادر كننده آن باید به محض مطالبه از ناحیه دارنده، مبلغ آن را بافوریت پرداخت نماید. ممکن است که در سند سفته جزئیاتی در خصوص نحوه مطالبه سفته و وثیقه طلب نیز ذکر شده باشد.

سفته نیز همانند چك قابل نقل و انتقال به شخص دیگر است و قید عبارت «حواله كرد» در سفته به شخص این اختیار را  اعطا می‌کند كه سفته را به شخص دیگری واگذار نماید.

در صورتی که عبارت حواله كرد را خط بزنید، حق انتقال سفته را از دارنده، سلب خواهید کرد و چنانچه مجبور به انتقال شوید، صرفاً می‌‌بایست آن سفته را ظهرنویسی نمایید.

در سفته در وجه حامل، متصرف یا همان دارنده سفته، محق دريافت مبلغ سند است، مگر اینکه مطابق ماده (320) قانون تجارت خلاف آن ثابت شود.

به موجب ماده (308) قانون تجارت، سفته باید علاوه بر مهر یا امضاء، دارای تاریخ نیز باشد و متضمن مواردی از جمله مبلغی که باید پرداخت گردد و با تمام حروف نوشته شود و گیرنده وجه و تاریخ پرداخت نیز داشته باشد.

وجه سفته بايد حتماً پرداخت گردد و استثنائاتی به عنوان سفيد امضا يا تضميني و غيره در عدم پرداخت وجه سفته وجود نخواهد داشت.

ولی طرف ديگر مي‌تواند اگر ادعايي نسبت به این موارد دارد، مثلاً مدعی است سفته بابت تضمين بوده است، در اين حالت با ارائه دلایل و مدارک باید اقدام به طرح دعوا نموده يا در مقام دفاع با مدارك مستند و مستدل اين موضوع را به اثبات برساند.

البته این در شرایطی است كه مبلغ سند تضميني بدون تحقق شرطي به حيطه وصول در‌آمده باشد، که در این حالت قابل استرداد خواهد بود. مگر زماني كه دارنده سفته در دادگاه تخلف صادر كننده سفته را ناشي از عدم انجام تعهدات به اثبات برساند.

مطالبه سفته معمولاً در قبال دین و یا در قراردادهایی است که فی‌مابین شرکت‌‌ها و موسسات و با کارمندان و پیمانکاران منعقد می‌گردد و در برخی مواقع به عنوان ضمانت حسن انجام کار استفاده می‌شود.

در این صورت سفته تبدیل به امانتی خواهد شد که شما در اختیار کارفرما یا طلبکار خود قرار داده‌اید تا در صورت تخلف از شرط، از آن استفاده نماید.

ظهرنويسی یا پشت‌نویسی در سفته

براساس ماده (247) قانون تجارت ظهرنویسی در سفته به دو صورت انجام می‌شود:

• ظهرنويسی به منظور انتقال سفته به شخص دیگر
• ظهر‌نويسی به منظور دادن وكالت جهت وصول وجه آن

طبق قاعده انتقال سفته، با امضای دارنده آن به عمل خواهد آمد. همچنین دارنده سفته قادر است برای وصول وجه آن به شخص دیگری وكالت دهد كه عمل وصول چک را برای او انجام دهد.

نکته‌ای که در اینجا لازم است بدانید این است که اصولاً ظهرنویسی برای انتقال سند انجام می‌شود، اما در صورتی که برای وكالت در وصول باشد، باید به این موضوع در پشت سفته تصریح گردد و به امضای ظهرنویس برسد.

در واقع شخصی كه (با ظهرنویسی)، وكالت در وصول سفته را دریافت می‌كند، مانند دارنده سفته، حق هرگونه اعتراض و اقامه دعاوی مربوط به سفته را نیز برای وصول آن خواهد داشت.

دو قاعده اساسی و کلی نیز همیشه در ظهرنویسی سفته جاری است:

• قاعده مسئولیت تضامنی ظهر نویسان
• قاعده عدم ورود ایرادات

ضامن در سفته چه مسئولیتی دارد؟

كسی كه سفته‌ای را امضا نموده باشد و تمام ظهرنویس‌‌ها، همگی در مقابل دارنده آن ضامن بوده و مسئولیت تضامنی دارند. یعنی دارنده سفته در صورت عدم پرداخت آن و واخواست سفته، قادر است به هر كدام از آنها كه بخواهد، منفرداً یا به دو یا چند نفر یا تمامی آنها مراجعه نماید.

ضمناً همین حق رجوع را به هر یك از ظهرنویس‌ها نسبت به صادر كننده سفته و ظهر نویس‌های ما قبل خود خواهد داشت.

در تمام مواردی که به موجب قوانین یا موافق قراردادهای خصوصی، ضمانت تضامنی باشد، طلبکار قادر است به مدیون اصلی و ضامن ‌مجتمعاً رجوع نموده یا بعد از رجوع به هر کدام از آنها و عدم وصول طلب خود برای مابقی یا تمام طلب خود به دیگری رجوع کند.

چنانچه در اين مسئله كه امضاي درج شده در پشت سند ظهرنويسي است يا ضمانت به اختلاف نظر برخورد کردید، قدر مسلم یا قاعده این است كه فرد بايد براي ظهرنويسي، صاحب سند باشد تا بتواند به ديگری انتقال دهد.

اداره حقوقی قوه قضاييه نیز در نظريه مشورتي اعلام داشته که مجرد امضاء در ظهر سند برات يا سفته را ظهور در ضمانت امضاءكننده می‌داند.

مسئولیت ضامن و قابلیت وصول سفته ضمانت

به موجب قانون عقد ضمان بین شخص ضمانت‌کننده در پشت سفته و شخص طلبکار منعقد می‌گردد و رکن اصلی آن تعهدی خواهد بود که ضامن برای ادای دین مدیون به مضمون له اعطا می‌کند.

انتقال دین مدیون اصلی به ضامن و بری شدن ذمه او اثر طبیعی عقد ضمان می‌باشد و ضامن ملزم به پرداخت دین خواهد بود. (البته در ضمان تجاری بدهکار اصلی در کنار ضامن مسئولت پرداخت بدهی را خواهد داشت).

با این حال ضامن قادر است در هنگام عقد ضمان عنوان نماید که در صورتی که مدیون دین خود را نپردازد، او (ضامن) دین را پرداخت خواهد کرد.

لازم است توجه داشته باشید که تعلیق خود عقد ضمان، یعنی اینکه شخص، ضامن شدن خود را معلق به عدم پرداخت مدیون اصلی نماید عقد ضمان را باطل خواهد کرد و ضامن صرفاً قادر است التزام به تأدیه را بعد از عقد ضمان معلق کند به عدم تادیه مدیون اصلی.

ضمانت نیز در اسناد تجاری همچون چک نیز تحقق یافته و ضامن متعهد می‌شود تا در موعد مقرر یعنی تاریخ سررسید مبلغ مندرج بر روی سند را با رعایت تشریفات قانونی به مضمون له یا طلبکار پرداخت کند.

براساس ماده 249 قانون تجارت، ضامنی که ضمانت برات‌دهنده یا محال علیه یا ظهرنویسی را کرده، صرفاً با شخصی مسئولیت تضامنی خواهد داشت که از او ضمانت کرده است.

لذا باید گفت که حدود مسئولیت ضامن همانند مضمون عنه است و از طرف دیگر ضامن قادر است همان ایراداتی را که مضمون‌عنه به آن استناد می‌نماید، استناد کند.

سفته نیز همانند چک نوعی سند تجاری محسوب می‌شود که صادر کننده سفته در آن متعهد می‎گردد تا مبلغ معینی را در تاریخی معین یا عندالمطالبه در وجه شخص معین یا حواله کرد او یا در وجه حامل کارسازی کند.

پس صادرکننده سفته متعهد به پرداخت مبلغی است که متعهد شده در غیر این صورت دارنده سفته در تاریخ سررسید می‌تواند تا چنانچه سفته پرداخت نگردید آن را واخواست نماید.

خسارت تاخیر تادیه یا دیرکرد در سفته از زمان مطالبه وجه بوده و مطابق قانون مدنی با وجود سه شرط قابل مطالبه خواهد بود:

• تغییر فاحش شاخص قیمت سالانه
• توانایی مالی صادرکننده و امتناع وی از پرداخت وجه سفته
• مطالبه دارنده سفته.

البته این نکته را نیز بدانید که سفته ضمانت اصولا بابت پرداخت صادر نگردیده و هدف از صدور آن ضمانت از انجام تعهد می‌باشد. لذا صادرکننده سفته نیز همانند ضامن بوده و احکام ضامن بر او بار خواهد شد.

چگونه در مقام دارنده، مبلغ یک سفته را مطالبه نماییم؟

مراحل مطالبه سفته

بر اساس ماده ۳۱۸ قانون تجارت، در صورتی که سفته از سوی تاجر یا برای امور تجارتی صادر شده باشد، مهلت اقامه دعاوی مربوط به سفته پنج سال از تاریخ صدور اعتراض نامه یا آخرین تعقیب قضائی خواهد بود.

لیکن با توجه به ماده ۳۱۹ قانون اگر وجه سفته را نتوان به واسطه حصول مرور زمان ۵ سال مطالبه کرد، دارنده سفته قادر است تا حصول مرور زمان اموال منقوله که مهلت آن ۱۰ سال است، وجه آن را از شخصی که به ضرر او استفاده بلا جهت کرده است، مطالبه کند.

شمول مراحل رسیدگی به سفته در ماده مذکور، بدون مطالبه وجه آنها بر اساس قواعد عام حاکم بر مطالبات اشخاص نمی‌‌باشد.

بنابراین این امر مانع از مطالبه وجه سفته با استفاده از موازین عام حاکم بر مطالبات اشخاص نظیر قانون‌ مدنی نیست و به ‌هر صورت ویژگی خاص تجاری اسناد مذکور آن ‌ها را از خصایص عام حاکم بر اسناد مدنی محروم نخواهد کرد و دارنده چنین اسنادی حق مراجعه به مراجع قضائی برای مطالبه وجه آن‌ها را خواهد داشت.

سفته مانند چک از اسناد لازم ‌الاجرا به شمار می‌آید و امکان طرح دعوی وصول وجه سفته در اداره اجرای اسناد رسمی اداره ثبت اسناد‌، امکان‌پذیر نخواهد بود‌ و فقط محاکم حقوقی دادگستری و در مواردی نیز با رعایت نصاب مبلغ‌، شورا های حل اختلاف، صلاحیت رسیدگی به دعوی مطالبه سفته را خواهند داشت.

مدارک مورد نیاز جهت مطالبه وجه سفته

جهت طرح دعوا در مراجع قضایی، باید کلیه مدارک و اسنادی که دلالت بر عدم پرداخت وجه سفته را دارد، از جمله رونوشت اظهارنامه و گواهی ابلاغ آن و واخواست سفته و یا هر دلیل و مدرکی که اثبات کننده عدم پرداخت باشد و یا در موضوع دعوای شما گره‌گشا باشد را باید به همراه داشته باشید و به پیوست، ضمیمه دادخواست یا پرونده نمایید.

همانگونه که در اغلب مقالات ما در هر حوزه‌ای ذکر گردیده، در طرح دعوا یا دفاع از هر ادعایی، شما باید تمامی مدارک و مستنداتی را که دلالت بر حقانیت شما دارد، در صورت نیاز به دادگاه ارائه نمایید و آنها را به همراه لایحه دفاعیه حتما ضمیمه پرونده‌ کنید.

همچنین به این موضوع توجه داشته باشید که بر اساس قانون، برای اثبات هر ادعایی از سند، اقرار، شهادت، قسامه و سوگند می‌توان استفاده کرد که به این موارد ادله اثبات دعوا گفته می‌شود هر چند علم و آگاهی قضات رسیدگی کننده نیز در بسیاری از پرونده‌ها بی تاثیر نخواهد بود.

زمان‌بر بودن طرح دعوای مطالبه وجه سفته از ضامن

همانگونه که ذکر شد سفته از اسناد لازم ‌الاجرا نیست و امکان طرح دعوی وصول وجه سفته در اداره اجرای اسناد رسمی اداره ثبت اسناد‌، مقدور نخواهد بود و صرفاً محاکم حقوقی دادگستری و در موارد خاص نیز با رعایت نصاب مبلغ‌، شورا های حل اختلاف، صلاحیت رسیدگی به دعوی مطالبه سفته را خواهند داشت.

می‌توان گفت که طرح دعوا در مسایل مربوطه نیز کمی زمان بر خواهد بود و با عنایت به مراحل مختلف رسیدگی به این دعاوی از جمله طرح در شورای حل اختلاف، دادگاه‌های حقوقی و مرجع تجدید نظر، تخمین زمان شروع و خاتمه طرح دعوا به هیچ عنوان قابل پیش‌بینی دقیق نیست و رسیدگی به دلایل خواهان و خوانده، احتمال زمان بر شدن آن را افزایش خواهد داد. بنابراین نمی‌توان زمان مشخصی را بیان کرد.

البته متخصصین این حوزه، با تجربه ای که در پیگیری و انجام پرونده‌های مختلف کسب نموده‌اند، می‌توانند بهترین و سریع ترین مسیر را برای شما انتخاب نمایند.

مزایای استفاده از خدمات وکلا در طرح دعوا علیه ضامن سفته

مشاوران و وکلای دادگستری افراد با تجربه‌ای هستند که در زمینه مسائل حقوقی، دارای بینش، تخصص و آگاهی کاملی بوده و می توانند در رسیدگی به تمامی پرونده‌های حقوقی و کیفری، خصوصاً موضوعات اشاره شده، گره گشای موکل خود باشند.

دیدگاه و نگاه یک وکیل با تجربه به مسائل حقوقی بسیار متفاوت است. تنظیم دادخواست یا حتی شکواییه‌ای که شاید از نظر شما تمام جوانب احتیاطی در آن لحاظ شده باشد، بعد از مطالعه آن توسط یک وکیل یا مشاور حاذق در امور حقوقی، بعضاً ممکن است دستخوش تغییرات بنیادین گردد.

بنابراین کسب مشاوره و یا تنظیم شکایت خود را حتما به یک وکیل متخصص واگذار نمایید.

از مهم‌ترین مزایای استفاده از وکلا و مشاوران سامانه حقوقی شکایت 24: صرفه جویی در وقت و هزینه، رسیدن به نتیجه دلخواه و مطلوب در کمترین زمان ممکن، رهایی از رفت و آمدهای متوالی، وقت گیر، چالش برانگیز و استرس زا به دادگاه، تامین و حفظ حق و حقوق موکل در پروسه رسیدگی به دعاوی مربوط به قانون کار خواهد بود.

همچنین وکلای دادکستری قادرند در مورد کم و کیف و نحوه تنظیم دادخواست یا لایحه دفاعیه، متقاضیان را راهنمایی کنند و می‌توانند بررسی نمایند که آیا ادله و مدارک کافی برای دفاع از دعوی، از سوی شما ارائه شده است یا خیر؟

علاوه بر آن وکلای مجرب و متخصص قادرند نتیجه احتمالی دعوا شما را  تا حدی پیش بینی نمایند و در روند رسیدگی و تسریع آن، نقش موثر و مثبتی ایفا کنند.

ارائه خدمات تخصصی حقوقی و پشتیبانی شکایت 24

عمده مشکلات پیش آمده در مراجع حل اختلاف و دادگاه‌های عمومی و عدم موفقیت در طرح دعوا علیه ضامن سفته، کم‌توجهی به مقررات و اصول درست تنظیم دادخواست و شکایت است که در این زمینه یا هر مورد مشابه باید از تخصص افراد متخصص بهره گرفت.

اگر در خصوص تنظیم شکایت تخصصی در هر زمینه‌ای نیاز به مشاوره حقوقی دارید یا قصد دارید تهیه و تنظیم دادخواست را برعهده کارشناسان و وکلای متخصص قرار دهید، بهترین امکان برای شما استفاده از خدمات بسیار متنوع سامانه حقوقی شکایت 24 خواهدبود.

متاسفانه بیشتر افراد جامعه ما که با مشکل حقوقی مواجه می‌شوند، در ابتدا برای رفع معضل خود به وکیل دادگستری مراجعه نمی‌کنند و همین موضوع تبعات جبران‌ناپذیری را برایشان ایجاد خواهد کرد.

اخذ وکیل در مسایل مربوطه می‌تواند کمک شایان توجهی به طرفین دعوی نماید اما به علل مختلفی شاید امکان دسترسی شما به وکیل دادگستری وجود نداشته باشد که در این شرایط استفاده از خدمات مشاوره حقوقی می‌تواند گزینه مناسبی برای شما باشد.

مشاوره حقوقی از جهات مختلفی می‌تواند مزیت‌های بسیار زیادی برایتان داشته باشد که در کمترین حالت، اطلاعات حقوقی شما را در خصوص مورد مربوطه افزایش خواهد داد.

سامانه حقوقی شکایت 24 با بهره‌مندی از کارشناسان و مشاوران حقوقی و وکلای مجرب و متخصص آماده خدمات رسانی در کلیه امور حقوقی، کیفری، خانواده، اختلافات حوزه کار و روابط کارگر و کارفرما و سایر مسائل حقوقی است.

لازم بذکر است که این سایت حقوقی علاوه بر ارائه مشاوره‌های حقوقی تخصصی، در زمینه تهیه و تنظیم انواع اوراق قضایی مثل شکوائیه، دادخواست، لوایح دفاعیه، اظهارنامه و همانند آن نیز خدمات رسانی می‌نماید.

در هر صورت اگر به مشاوره حقوقی نیاز پیدا کردید و یا قصد تنظیم قراردادهای کاری، شکوائیه، دادخواست، و سایر اوراق قضایی را داشتید، قبل از هر اقدام حقوقی به سامانه شکایت 24 مراجعه کنید و از خدمات متنوع این سامانه بهره‌مند شوید.