در هنگام بروز اختلافات حاد فی ما بین زن و شوهر و مهمتر از آن، بعد از آن که ابلاغیه دادگاه یا اداره ثبت، به زوج ابلاغ می گردد، اولین موضوعی که به ذهن بیشتر آقایان خطور می کند فرار از پرداخت دینی به نام مهریه است.
در این زمان اغلب آقایان اقدام به انتقال اموال خود برای فرار از مهریه می‌کند. زیرا در روند نوبت گیری و همچنین ارائه و پذیرش درخواست توقیف اموال و یا استعلام اموال زوج، و نهایتا ابلاغ اجراییه به زوج، مدت زمان زیادی صرف خواهد شد.
در این مهلت، شوهر سعی می کند اموال خود را به صورت صوری یا حتی غیر صوری وصرفا به جهت فرار از دین به نام اشخاص دیگر انتقال دهد که معمولا از اقوام نزدیک و درجه یک زوج هستند.
به چه معامله ای، صوری گفته می شود؟
معامله صوری به معامله ای اطلاق میگردد که در آن به شکل کاملا واقعی معامله‌ای صورت نگرفته است. یعنی نه پولی بین طرفین معامله رد و بدل شده است و نه خریدار و فروشنده نیت و قصد درونی برای انجام چنین معامله را داشته اند.
در حقیقت عمل حقوقی ایجاب و قبول به مفهوم حقوقی آن شکل نگرفته و قصد مشترکی هم بین طرفین عقد وجود نداشته تا مثلا یک خانه در مقابل مبلغی مشخص به شخص دیگری منتقل گردد.
حال در چنین شرایطی، در صورتی که ارکان معامله رعایت نگردد، این معامله تحت هر شرایطی صوری خواهد بود. در چنین شرایطی زوجه قادر خواهد بود برای مطالبه مهریه خود و با کمک وکلای دادگستری و با طی کردن شرایطی خاصی، ضمن اثبات صوری بودن معامله، دستور ابطال آن را از دادگاه خواستار شده و به حق و حقوق قانونی خود دست پیدا کند.
در این شرایط زوجه که مدعی است معامله به شکل صوری انجام شده و این امر باعث از بین رفتن حقوق حقه او و عدم پرداخت مهریه شده، باید به دادگاه های حقوقی مراجعه نماید.
زوجه باید به کمک وکیل دادگستری دادخواستی با عنوان ابطال بیع بدلیل فرار از دین بر علیه شوهر خود به دادگاه تسلیم نماید. در نتیجه با این دادخواست با طی شدن مراحلی، مال و اموال شوهر به نفع زوجه توقیف خواهد شد.
آیا امکان طرح شکایت از شوهر برای انتقال مال به دیگری به جهت فرار از پرداخت مهریه وجود دارد؟
برای پاسخ به این سوال باید از دو منظر حقوقی و کیفری به موضوع نگاه کرد که در ادامه شرایط آن را بررسی خواهیم کرد.
مستند قانونی جرم معامله به قصد فرار از دین، در ماده ۲۱ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی مصوب ۱۳۹۴ ذکر گردیده است.
در خصوص تحلیل و تفسیر این ماده که در ادامه بیان می گردد بین علمای حقوق کمی اختلاف نظر است. اما صرفا در صورتی این جرم محقق خواهد شد که از سوی دادگاه در خصوص پرداخت مهریه رای صادر شود.
بنابراین در صورتی که بعد از اختلاف بین زوجین یا حتی بعد از وصول اخطاریه دادگاه و یا اقدامات صورت گرفته برای مطالبه مهریه از طریق اداره ثبت، نقل و انتقالی حتی به نزدیکان درجه یک صورت گرفته باشد، نمی توان گفت که جرم انتقال اموال به قصد فرار از دین محقق شده است. بنابراین حتی فروش اموال در چنین حالتی و قبل از صدور رای پرداخت مهریه، جرم نیست.
استدلال‌هایی نیز در این خصوص وجود دارد و آن این است که اشاره قانون، به قانون محکومیت‌های مالی است.
پس یعنی این قانون ناظر به جایی است که رای مطالبه مهریه صادر شده باشد. مضاف بر اینکه در انتهای ماده ۲۱ از عبارت “محکوم به”استفاده شده است. لذا تفسیر مضیق قوانین کیفری هم چنین اقتضایی دارد.
همچنین استدلال های دیگری نیز وجود دارد مبنی بر اینکه هرچند قانونگذار از لغت مدیون در این ماده استفاده کرده است اما اثبات آن مستلزم رسیدگی قضایی و صدور حکم قطعی است
چه راهکارهایی برای ابطال معامله به قصد فرار از دین وجود دارد؟
در مورد ابطال معامله به قصد فرار از دین باید به این نکته بسیار مهم دقت کرد که صرفا انتقالی قابل ابطال خواهد بود که به شکلی کاملا صوری رخ داده باشد.
پس نمی توان گفت معامله به قصد فرار از دین باطل است زیرا این معامله صوری نیست، بنابراین معامله به قصد فرار از دین که صوری باشد قابل ابطال خواهد بود. این معاملات قابلیت استناد به اشخاص ثالث ندارند.
فرض کنید که مرد خودروی خود را پس از اختلاف با همسرش و به دلیل مطالبه مهریه از ناحیه زوجه بلافاصله به شخص ثالثی فروخته است. در این حالت زن امکان توقیف خودرو را از دست می دهد زیرا این خودرو دیگر در اموال شوهرش در اداره راهنمایی و رانندگی موجودیت ندارد.
نکته قابل توجه اینجا است که پس از صدور حکم بر پرداخت مهریه و هنگامی که شوهر دادخواست اعسار به دادگاه تقدیم می کند باید به دادگاه گزارش جامعی از معاملات یک سال گذشته خود ر ا تسلیم نماید.
این گزاش شامل همان انتقال خودرو نیز خواهد شد. در دین فرض براین خواهد بود که شوهر، شاید خودرو را فروخته باشد ولی به هر حال مبلغ خودرو را تحت اختیار دارد و تا مبلغ خودرو اعسار وی پذیرفته نمی شود.
قانون گذار چه مجازاتی برای معامله به قصد فرار از پرداخت دین مهریه در نظر گرفته است؟
فروش و انتقال مال و اموال به فرد دیگر، به هر شکلی و صورتی به وسیله مدیون، که با انگیزه فرار از ادای دین یا همان عدم پرداخت مهریه باشد، جرم محسوب می شود.
در این انتقال اگر باقیمانده اموال مدیون برای پرداخت دیونش کافی نباشد. شخص مدیون محکوم به حبس تعزیری یا جزای نقدی درجه شش یا جزای نقدی معادل نصف محکومٌ به، یا هر دو مجازات می گردد.
البته شخصی هم که مال به او فروخته شده یا انتقال پیدا کرده، در صورت علم به صوری بودن معامله، در این جرم شریک است.
خریدار اگر مال در مالکیت او باشد، عین مال تحت عنوان جریمه از او باز پس گرفته می‌شود. در غیر این صورت، قیمت یا مثل آن مال از اموال انتقال گیرنده به عنوان جریمه اخذ خواهد شد.
چه شرایطی برای تحقق معامله به قصد فرار از دین مهریه وجود دارد؟
برای تحقق معامله به قصد فرار از دین در ابتدای امر باید معامله مذکور کاملا شکل گرفته، تشکیل شده و مسلم باشد و این معامله به قصد و نیت فرار از پرداخت مهریه انجام گرفته باشد.
در انجام معامله به قصد فرار از دین باید ضرری متوجه زوجه گردد و اگر از سایر اموال زوج بتوان طلب زوجه را پرداخت کرد، معامله سابق به قصد فرار از دین نیست.
در نهایت زوجه در اقامه دعوای مذکور باید نفعی برایش حاصل گردد. صرفا چنین شرایطی موجب تحقق معامله به قصد فرار از دین خواهد شد.
چه اموالی از ناحیه دادگاه قابل توقیف برای وصول مهریه نیست؟
بعضی از اموال به هیچ عنوان قابل توقیف برای پرداخت هیچ دینی نیست و اگر هم توقیف گردد این امکان وجود خواهد داشت که با اعتراض زوجه از توقیف آزاد گردد. در اصطلاح حقوقی به این اموال مستثنیات دین اطلاق می گردد.
مستثنیات دین طبق ماده ۲۴ قانون محکومیت‌های مالی به قرار زیر است:
- منزل مسکونی که عرفا در شان محکومٌ علیه در حالت اعسار او باشد.
- اثاثیه مورد نیاز زندگی که برای رفع حوائج ضروری محکومٌ علیه (زوج) و افراد تحت تکفل وی لازم است
- کتب و ابزار علمی و تحقیقاتی برای اهل علم و تحقیق متناسب با شان آن ها
- تلفن مورد نیاز زوج
- وسایل و ابزار کار کسبه، پیشه وران، کشاورزان و سایر اشخاص که برای امرار معاش ضروری آنها و افراد تحت تکفلشان لازم است.
- آذوقه موجود به قدر احتیاج محکوم‌ٌعلیه (زوج) و افراد تحت تکفل وی برای مدتی که عرفا آذوقه ذخیره می‌شود
همچنین توجه کنید که اگر تنها محل درآمد زوج اجاره بهایی باشد که از مورد اجاره بدست خواهد آمد، با توجه به نظر دادگاه نه مورد اجاره و نه اجاره بها قابل توقیف جهت وصول مهریه نمی باشد. مگر اینکه این اموال مازاد بر نیاز معیشتی زوج محسوب شود.
چه مدارکی برای طرح شکایت کیفری ابطال معامله صوری برای فرار از مهریه نیاز است؟
- مدارکی که باید همراه با دادخواست به دادگاه ارائه گردد، معمولا در مرحله اول رای صادره از دادگاه حقوقی مبنی بر محکومیت زوج به پرداخت مهریه به انضمام اصل و کپی مدارک هویتی و سند ازدواج یا طلاق می باشد.
- درخواست استعلام از مراجع مطلع در خصوص تاریخ انجام معاملات یک سال گذشته زوج
- شهادت شاهدان و مطلعین و توسل به سوگند
توجه داشته باشید که بر اساس قانون، برای اثبات هر دعوایی از اقرار، شهادت، قسامه و سوگند می توان استفاده کرد هر چند علم و آگاهی قضات نیز در بسیاری از پرونده ها بی تاثیر نیست.
البته انجام یک مشاوره خوب و متناسب با مسیر شکایت پیش بینی شده، می تواند استفاده از ادله و راهکار منطقی تری را برای شما مشخص نماید.
هزینه دادخواست ابطال معاملات صوری برچه مبنایی محاسبه می گردد؟
از آنجایی که رای صادره در این خصوص جنبه اعلامی داشته و اجراییه صادر نمی گردد. محکوم له می تواند با رای قطعی صادره نسبت به احقاق حقوق خویش اقدام کند.
مگر اینکه سندی به صورت رسمی تنظیم شده باشد که در این صورت باید پرونده اجرایی تشکیل گردد و مدیر اجرایی اقدام به ارسال یک نسخه رای قطعی و نامه جهت ابطال سند رسمی و کد رهگیری اخذ شده به دفتر اسناد رسمی نماید.
از آن جایی که برای ثبت دادخواست ابطال معامله صوری، دادگاه های عمومی حقوقی صلاحیت رسیدگی دارند، هزینه دادرسی هم با توجه به دعاوی مالی محاسبه و تعیین می گردد.
اما در مجموع هزینه دادرسی از مرحله ثبت شکایت تا صدور رای و هزینه های مرحله اجرا و همچنین تعرفه های حق الوکاله وکیل در صورت اخذ وکیل، هزینه های کارشناسی و هزینه های ثبت شکواییه هر ساله توسط سازمان برنامه و بودجه اعلام می گردد.
برای اطلاع از تعرفه خدمات قضایی در سال 1400 می توانید به قانون بودجه کشور مراجعه نمایید.
طرح و پیگیری شکایت ابطال معاملات صوری به جهت فرار از مهریه چقدر زمان می برد؟
طرح دعوای بطلان معاملات صوری نیز حجم زیادی از پرونده‌های قضایی در دادگاه ها را به خود اختصاص داده است و متاسفانه همه روزه شاهد طرح این گونه شکایات در محاکم قضایی مختلف هستیم، لذا باید عنوان کرد که تخمین زمان شروع و خاتمه طرح شکایت به هیچ وجه قابل پیش بینی دقیق نیست و انجام کارشناسی های متعدد در این دعاوی احتمال زمان بر شدن آن ها را نیز افزایش می دهد.
برای جلوگیری از رد شکایت خود توصیه می کنیم قبل از طرح دعوا، حتما با مشورت گرفتن از یک وکیل حقوقی در حوزه فعالیت مسایل حقوقی، مسیر موفقیت پرونده خود را بررسی نمایید.
آیا برای تنظیم شکایت کیفری مهریه و دادخواست ابطال معاملات صوری، به استفاده از خدمات وکیل نیاز است؟
مطمئنا برای شما هم پیش آمده که شرایط گرفتن حکم در خصوص ابطال معامله صوری را داشته باشید ولی نمی توانید آن را به راحتی اثبات کنید یا برعکس معامله ای که شما انجام داده اید به هیچ عنوان صوری و به قصد فرار از پرداخت مهریه نبوده ولی شما محکوم به تبانی و فرار از پرداخت مهریه شده اید. اینجاست که حتما شما نیاز به وجود یک وکیل خوب و کاربلد خواهید داشت.
اگر می خواهید طرح شکایت شما در خصوص ابطال معامله به قصد فرار ازدین به نتیجه مطلوبی برسد و حقوق از دست رفته تان را به دست آورید، به شما توصیه می کنیم که با یک وکیل مجرب در این حوزه حتما مشورت کنید.
اغلب بعضی از مسائل پیش می آید که شاید از نظر شما عادی جلوه کند ولی برعکس، بسیار مهم هستند و می توانند در روند پرونده تاثیر گذار باشند. وکیل با تجربه و صادق می تواند شما را در خصوص موارد یاد شده، آگاه نماید.
همچنین وکلای دادکستری قادرند در مورد کم و کیف تخلفات واقع شده و نحوه تنظیم دادخواست، شما را راهنمایی کنند و می تواند بررسی نمایند که آیا ادله و مدارک کافی برای اثبات شکایت، از سوی شما ارائه شده است یا خیر؟ علاوه بر آن وکلای مجرب و متخصص قادرند نتیجه احتمالی شکایت شما را تا حدودی پیش بینی نمایند و در روند رسیدگی و تسریع آن، نقش موثر و مثبتی ایفا کنند.
پس اگر شما هم قصد طرح شکایت در این خصوص را دارید و می خواهید با یک وکیل درجه یک مشاوره داشته باشید، می توانید از طریق راه ارتباطی ما در شکایت 24، با مشاورین و وکلای متخصص در این زمینه ارتباط برقرار نمایید.
نحوه تنظیم شکایت و پشتیبانی به چه صورت خواهد بود؟
مطمئنا مطرح کردن هر شکایتی در زمینه های حقوقی یا کیفری یا اداری، به فراخور خود مستلزم پرداخت هزینه هایی شامل هزینه دادرسی و ثبت شکایت، هزینه های کارشناسی و… خواهد بود.
در پرونده ها مختلف دیده شده که شاکی یا خواهان پرونده بعد از پرداخت تمام هزینه ها و ثبت شکواییه، به دلیل نقص در مدارک یا عدم توجه به محتویات پرونده برای ارائه استدلال های قوی چه در مقام دفاع و چه در مقام مطالبه حق، شکایتش با قرار رد مواجه و علاوه بر هدر رفت هزینه، زمان زیادی را نیز صرف فعالیتی بیهوده نموده است. مطمئن باشید حضور و همراهی یک وکیل توانمند، قطعا نتیجه پرونده شما را دگرگون خواهد کرد.
