خانه و مسکن هر شخص جز حریم شخصی او حساب می شود و باید در امان باشد تا فرد در آن احساس امنیت و آرامش داشته باشد. سایر افراد نباید بدون اجازه صاحب منزل به آن وارد شوند.
در قانون اساسی نیز این حق به رسمیت شناخته شده است و به موجب آن باید حیثیت، جان، مال، حقوق، مسکن و شغل افراد به دور از تعرض و تجاوز بماند مگر در موارد خاصی که قانون اجازه دهد.
به عبارت دیگر اگر فردی بدون اجازه صاحب خانه و رضایت او وارد خانه‌اش شود، عمل او یعنی ورود بی اجازه، براساس قانون مجازات اسلامی جرم ورود به عنف شناخته می شود و برای آن مجازات تعیین شده است.
زمانی که عملی در قانون مجازات اسلامی جرم انگاری و برای آن مجازات در نظر گرفته شده باشد، شخص شاکی می تواند اقدام به تنظیم شکواییه کرده و از شخص متعرض شکایت کند.
البته نحوه تنظیم شکواییه چیزی است که هرکسی از آن اطلاعی ندارد، از همین روز افراد بهتر است تنظیم شکواییه‌های خود را به سامانه شکایت 24 بسپارند.
جرم ورود به عنف به دلیل احترام و مصونماندن جان و مال و حیثیت اشخاص جرم انگاری شده است. ورود به عنف به منزل که امکان دارد مقدمه‌ای برای انجام جرایم دیگر مانند دزدی، تخریب، درگیری و غیره باشد در دسته جرایم خشن قرار دارد و برای آن مجازات سنگینی تعیین شده است.
جرم ورود به عنف چیست؟
در تعریف جرم ورود به عنف باید بگوییم که یعنی وارد شدن به ملک دیگری به صورت غیرقانونی. این عمل در ماده 691 قانون مجازات اسلامی جرم انگاری شده است و براساس آن اگر کسی بدون اجازه وارد ملک دیگری شود اعم از آن که در تصرفش باشد یا نباشد، محصور باشد یا نباشد، در ابتدا با زور و غلبه نباشد ولی بعد همراه با قهر و غلبه باشد، جرم ورود به عنف شناخته می شود و برای آن مجازات تعیین شده است.
جرم ورود به عنف مخصوص ملک با شرایط خاص نیست و ممکن است نسبت به هر ملکی اتفاق بی‌افتد. ملک می تواند در تصرف صاحب ملک باشد و یا در تصرف مستاجر، می تواند آپارتمان، کلبه، ویلا و یا حتی چادر باشد. پس در هر صورت ورود غیرمجاز به هر یک از اینها، مصداق جرم ورود به عنف خواهد بود.
ورود به عنف به این معناست که شخص یا اشخاصی به شکل غیرقانونی وارد ملکی که متعلق به شخصی دیگر است شوند و ورود آن ها همراه با خشونت و اعمال زور باشد.
بر اساس ماده 691 قانون مجازات اسلامی جرم ورود به عنف به دو حالت امکان دارد انجام بگیرد:
- حالت اول: فرد از همان آغاز با قهر و غلبه و اعمال خشونت آمیز وارد ملک دیگری شده باشد.
- حالت دوم: فرد اول با اجازه و رضایت صاحب ملک وارد آن شده باشد، ولی بعد که متصرف اخطار می دهد آنجا را ترک نکرده و به زور در محل باقی بماند.
نکته قابل توجه این است که فرقی ندارد ملک محصور باشد یا نامحصور و یا آنکه صاحب ملک حضور داشته باشد یا نه. در هر صورت چنین عملی، جرم ورود به عنف شناخته می شود.
در خصوص ورود به عنف و منزل شخصی تنها یک استثنا وجود دارد و آن هم وقتی است که این ورود همراه با حکم قانونی باشد. که البته در چنین حالتی حتما باید یک ضابط قانونی حضور داشته باشد.
خوب است بدانید که حکم ورود به منزل شخصی دیگران به راحتی صادر نمی شود و تنها در شرایط ویژه‌ای زمانی که بازپرس یا قاضی پرونده صلاح بداند اینگار برای پیدا کردن متهم لازم است حکم ورود به منزل صادر می شود.
همچنین لازم به ذکر است که ورود به عنف ممکن است انواع گوناگونی داشته باشد و در این خصوصاین تشخیص قاضی است که اهمیت دارد. شدت مجازات این جرم به نحوه ورود افراد نیز ربط دارد، اگر آن ها با همراه داشتن سلاح سرد یا گرم و یا دیگر اقداماتی که همراه با تهدید و زور باشد وارد منزل شوند، مجازات شدیدتر خواهد شد و ممکن است علاوه بر جرم ورود به عنف، شامل جرایم دیگری هم بشود.
به عنوان مثال ممکن است چند نفر با نیت دزدی، درب خانهای را شکسته و با همراه داشتن سلاح به آن خانه وارد شوند و علاوه بر سرقت اموال، متصرف را نیز ضرب و شتم کنند.
در چنین حالتی شخص شاکی می تواند علاوه بر طرح شکایت ورود به عنف، شکایت همراه داشتن سلاح، شکایت ضرب و شتم و شکایت سرقت را هم مطرح نماید.
مجازات جرم ورود به عنف
در ماده 2 قانون مجازات اسلامی آمده است که هر رفتاری اعم از آن که فعل باشد یا ترک فعل، اگر در قانون جرم انگاری و برای آن مجازات تعیین شده باشد، جرم به حساب می آید.
به موجب این ماده، ورود به عنف نیز به دلیل آن در ماده 691 و 694 قانون مجازات اسلامی جرم انگاری و برای آن مجازات تعیین شده، جرم به حساب می آید.
جرم ورود به عنف با صرف ورود به همراه تهدید و اعمال زور تحقق پیدا می کند و شخص متصرف منزل می تواند علیه متجاوز به حریم شخصی اقدام به طرح شکایت ورود به عنف کند تا وی به مجازات قانونی محکوم گردد.
عده زیادی از مردم تصور می کنند که مجازات ورود به عنف جزای نقدی است در حالی که چنین نیست و در قانون برای این جرم تنها مجازات حبس در نظر گرفته شده است و جزای نقدی جزو مجازات‌های آن نیست.
همچنین خوب است این نکته را نیز بدانید که میزان مجازات جرم ورود به عنف به تعداد افراد متجاوز نیز ربط دارد. به عبارت دیگر اگر چند نفر به صورت غیرقانونی وارد منزل دیگری شوند، مجازات آن ها بیشتر خواهد شد. حال اگر این جرم همراه با یک سلاح تحقق پیدا کند، بازهم ممکن است مجازات افزایش پیدا کند.
عناصر تشکیل دهنده جرم ورود به عنف
برای آن که یک جرمی به طور کامل تحقق پیدا کند و شخص مجرم قابل مجازات باشد، باید سه رکن قانونی، مادی و معنوی به صورت همزمان وجود داشته باشند. در غیر این صورت جرمی تحقق نیافته است.
در ادامه به بررسی سه رکن قانونی، مادی و معنوی جرم ورود به عنف می پردازیم.
رکن قانونی جرم ورود به عنف
رکن قانونی مهم‌ترین رکن برای ر جرمی است. زیرا تعیین می کند که اصلا آن عمل جرم است یا نه. زمانی که نام عملی در قانون بیاید و برای آن مجازات تعیین شده باشد، آن عمل جرم محسوب شده و شخص فاعل قابل مجازات خواهد بود. در قانون مجازات اسلامی نیز همانطور که پیشتر اشاره کردیم در دو ماده از ورود به عنف نام برده شده است. ماده 691 و 694.
ماده 691 قانون مجازات اسلامی: «هر کس به قهر و غلبه داخل ملکی شود که در تصرف دیگری است اعم از آن که محصور باشد یا نباشد یا در ابتدای ورود به قهر و غلبه نبوده ولی بعد از اخطار متصرّف به قهر و غلبه مانده باشد علاوه بر رفع تجاوز حسب مورد به یک تا شش ماه حبس محکوم می شود. هر گانه مرتکبین دو نفر یا بیشتر بوده و لااقل یکی از آن ها حامل سلاح باشد به حبس از یک تا سه سال محکوم خواهند شد.»
ماده 694 قانون مجازات اسلامی: «هر کس در منزل یا مسکن دیگری به عنف یا تهدید وارد شود به مجازات از شش ماه تا سه سال حبس محکوم خواهد شد و در صورتی که مرتکبین دو نفر یا بیشتر بوده و لااقل یکی از آنها حامل سلاح باشد به حبس از یک تا شش سال محکوم می شوند.»
رکن مادی جرم ورود ورود به عنف
در رکن مادی رفتار شخص مرتکب مورد بررسی قرار می گیرد. به عبارت دیگر باید یکی از رفتاری را که قانون گذار آن را جرم انگاری کرده است انجام داده باشد تا مجرم شناخته شود.
با عنایت به مواد 691 و 694 قانون مجازات اسلامی، برای جرم ورود به عنف، مرتکب باید یکی از رفتارهای زیر انجام را انجام دهد:
- ورود به ملک همراه با اعمال خشونت آمیز
- ماندن در ملک همراه با اعمال و رفتار خشونت آمیز
رکن معنوی جرم ورود به عنف
هر جرمی برای آن که تحقق پیدا کند نیاز به سوءنیت عام دارد. یعنی مجرم با آگاهی کامل از این که عمالی که انجام می دهد جرم است و همچنین از روی عمد انجام دهد. زیرا اگر مرتکب نداند که عملش جرم بوده و یا عمدی در انجام آن نداشته باشد، عمل او جرم محسوب نخواهد شد.
جرم ورود به عنف چگونه اثبات می گردد؟
برای آن که در زمان طرح شکایت ورود به عنف بتوان جرم ورود به عنف را ثابت کرد می توان از ادله مختلفی همچون موارد زیر استفاده نمود:
- اگر شاهدی در زمان تحقق این جرم وجود داشته باشد، می توان از شهادت او استفاده کرد.
- آثار تخریبی که بر رویدر و پنجره‌ها به جا مانده می تواند ثابت کننده ورود غیرقانونی به عنف باشد.
- اگر دوربین مدار بسته در محل نصب شده باشد، فیلم‌های آن می تواند بسیار در اثبات وقوع این جرم مفید باشد.
- اگر متجاوزان خود اقرار به جرم ارتکابی‌شان بکنند.
- انجام تحقیقات محلی نیز بسیار می تواند به قاضی کمک کند که آیا جرم ورود به عنف تحقق یافته است یا خیر.
ورود صاحبخانه به ملک بدون کسب اجازه از مستاجر
در این مورد سامانه شکایت 24 بیان می کند با وجود آن که صاحب خانه مالک عین ملک است اما تا زمانی که آن ملک در اجاره مستاجر قرار دارد و منافع آن در مالکیت مستاجر است، نمی تواند بدون کسب اجازه از او وارد ملک شود.
بنابراین اگر صاحب خانه یا موجری بدون اجازه گرفتن از مستاجر وارد ملک مستاجر شود، مرتکب جرم ورود به عنف شده و مستاجر می تواند بر علیه او اقدام به طرح شکایت ورود به عنف کند.
نکته لازم به ذکری که وجود دارد این است که اگر مالک یا موجر بخواهد اقدام به فروش ملک خود بکند و یا آن که بخواهد از نقصان و یا عیب‌هایی که در ملک به وجود آمده اطمینان حاصل کرده و به طور کل ملک را بازبینی کند، مستاجر نباید مانع ورود او شود.
اگر مستاجر در چنین شرایطی به مالک اجازه ورود و مشاهده ملک را ندهد، مالک یا موجر می تواند به دادسرا محل وقوع ملک مراجعه کرده و شکایت خود را مطرح کند. در این خصوص سامانه شکایت 24 می تواند به مالک کمک کند تا شکواییه‌ای بی نقص برعلیه مستاجر تهیه نماید.
ورود به عنف توسط ماموران دولتی
همانطور که گفتیم هیچ کس حق ندارد بدون اجازه وارد ملک شخص دیگری باشد حتی اگر آن شخص مالک آن ملک بوده و ملک در حال حاضر در تصرف مستاجر باشد.
ماموران دولتی نیز اگر بخواهند برای انجام تحقیقات خود وارد ملکی شده و اقدام به تفتیش آن کنند، لازم است که ابتدا از دادگاه حکم ورود به منزل را بگیرند و سپس اقدام کنند. زیرا به موحب ماده 580 قانون مجازات اسلامی مصوب 75، اگر ماموران دولتی بدون ترتیب یا مجوز قانونی به منزل کسی ورود کنند، به حبس از یک ماه تا یک سال محکوم خواهند شد.
در مورد افراد عادی نیز گفتیم که در صورت ورود بدون اجازه، به حبس از یک سال تا 3 سال و اگر چند نفر باشند و یا سلاح به همراه داشته باشند، از یک سال تا 6 سال به حبس محکوم می گردند.
نحوه شکایت از ورود به عنف
پیش از آن که دفاتر خدمات الکترونیک قضایی تاسیس گردد، افراد برای ثبت شکایت خود باید به دادسرا محل وقوع جرم مراجعه کرده و شکایت خود را بر روی هر برگه‌ای یادداشت و تقدیم می کردند.
امروزه با راه اندازی دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، دیگر لازم نیست افراد به دادسرا مراجعه کنند و می توانن ددر این دفاتر شکایت ورود به عنف یا هر جرم دیگری را ثبت کنند.
اما اولین قدمی که شاکی برای شکایت علیه شخص مجرم باید بردارد این است که شکواییه تنظیم کند. تنظیم شکواییه ممکن است به نظر کار آسانی برسد اما یک اشتباه ریز و کوچک ممکن است شخص شاکی را از حقش دور کند و نتواند مجرم بودن شخص را ثابت کند. اما راهکار چیست؟
بهترین کار این است که در زمان شکایت ورود به عنف تنظیم شکواییه خود را به سامانه شکایت 24 بسپارید. این سایت زیر نظر افراد متخصص و مجرب در این زمینه، برای شما شکواییه تنظیم می کند.
علاوه بر آن از شکواییه تنظیم شده پشتیبانی نیز می کند بنابراین بهترین انتخاب برای شماست. لازم به ذکر است که این سامانه حتی اگر قصد اخذ وکیل هم نداشته باشید باز هم برای شما شکواییه تنظیم خواهد کرد.
دفاتر خدمات قضایی شکواییه شما را به دادسرا صالح برای رسیدگی ارجاع می دهند. دادسرا نیز شکایت ورود به عنف را مورد بررسی قرار داده و تحقیقات اولیه در مورد آن را آغاز می کند.
حال اگر مجرمیت شخص متهم و وقوع جرم برای دادسرا ثابت نشود، دادسرا قرار منع تعقیب صادر می کند و دیگر متهم مورد تعقیب کیفری قرار نمی گیرد. اما اگر مدارک برای اثبات وقوع جرم و مجرم بودن متهم کافی باشد، دادسرا قرار جلب دادرسی صادر کرده و پرونده را به دادگاه صالح ارجاع خواهد داد.
بعد از آن که پرونده به دادگاه ارجاع داده شد، دادگاه وقت رسیدگی را تعیین و پس از شنیدین اظهارات هر دو طرف، حکم مقتضی را صادر خواهد کرد. برای صدور حکم دادگاه نیز با دو حالت رو به رو است.
اگر مجرم بودن متهم برای قاضی ثابت گردد او را محکوم به جرم ورود به عنف و مجازات مقرره برای آن می کند و اگر مجرمیت او برای قاضی ثبت نگردد حکم برائت وی را صادر خواهد کرد.
رسیدگی به جرم ورود به عنف در صلاحیت کدام دادگاه است؟
همانطور که در متن بیان کردیم، شکایت ورود به عنف ابتدا در دادسرا مورد رسیدگی قرار می گیرد و اگر وقوع جرم برای دادسرا اثبات شود، پرونده را برای رسیدگی به دادگاه کیفری 2 ارسال خواهد کرد.
هزینه شکایت از ورود به عنف چقدر است؟
زمانی که می خواهید اقدام به طرح شکایت ورود به عنف کنید، لازم است مبلغی را تحت عنوان هزینه دادرسی پرداخت کنید. این هزینه در هر مرجعی متفاوت است. اگر تمایل دارید از هزینه طرح شکایت ورود به عنف اطلاعات دقیقی بدست آورید، بهتر است با کارشناسان سامانه شکایت 24 ارتباط برقرار کنید تا شما را در این زمینه راهنمایی کنند.
آیا برای طرح شکایت از ورود به عنف نیاز به وکیل داریم؟
پروسه شکایت کردن ممکن است کمی پیچیده باشد و در این مسیر موانع و مشکلاتی به وجود آید. به طور حتم اگر در زمان طرح شکایت با یک وکیل باتجربه مشورت نمایید می تواند به خوبی شما را راهنمایی کرده و مشکلات و موانع ایجاد شده را حل نماید. پس از راهنمایی‌های یک وکیل دادگستری غافل نشوید.
نحوه پشتیبانی سایت شکایت 24 از شکواییه چگونه است؟
سامانه شکایت 24 از متقاضیان برای تنظیم شکواییه متناسب با موضوع شکایتشان هزینه دریافت می کند. به همین دلیل برای آن که متقاضیان از خدمات این سامانه رضایت داشت باشند، خدمات متعددی همچون پشتیبانی از شکواییه ارائه می دهد و افراد می توانند سوالات مربوط به شکواییه خود را از کارشناسان این سامانه بپرسند.
