بازار ارزهای دیجیتال در سال های گذشته بسیار پرطرفدار و پر تلاطم گردیده و افراد زیادی را برای سرمایه گذاری به سمت خود جذب کرده است.
البته خرید و فروش و استخراج ارزهای دیجیتال بسیار چالشی و پرریسک می باشد و با توجه به تصمیماتی که مکررا دولت و مجلس برای محدود سازی و کنترل بازار ارزهای دیجیتال هر چند وقت یکبار می گیرند، توصیه می شود در خرید و فروش ارزهای دیجیتال مثل دوج کوین، بیت کوین، اتریوم، احتیاط لازم را به عمل آورید.
همیشه به این نکته مهم توجه داشته باشید که در کنار هر بازار پر رونق و پر طرفداری، مطمئنا عده ای سودجو در کمین فرصتی برای کلاهبرداری و سوء استفاده از اعتماد برخی مشتریان هستند و احتمال دارد که به راحتی حساب بانکی شما را با ترفندهایی خالی نمایند.
افرادی که در حوزه ارز دیجتال مشغول فعالیت های مختلف هستند، ممکن است در انجام معاملات خود نیز گاهی با مشکلاتی روبرو باشند و همچنین، امکان دارد برخی افراد هنوز وارد این نوع معاملات نشده باشند.
قطعا هر دو دسته اطلاع کافی ندارند که اگر مشکلی پس از ورود به حوزه ارزهای دیجیتال برایشان رخ دهد، کجا و چگونه باید آن را حل کنند، و در واقع به چه نهادی باید شکایت نمایند.
مفهوم ارز دیجیتال در نظام پولی و بانکی به چه معنایی است؟
ارز دیجیتال نوعی از سیستم پولی الکترونیک است که در این نوع از سیستم های پولی الکترونیک، هنگامی که ترانکش یا جابه جایی ارز انجام می گردد، نیازی به گرفتن تاییدیه از بانک مرکزی یا تایید نمودن اشخاص ثالث در این بستر نمی باشد. نام دیگر ارز دیجیتال کریپتوکارنسی است.
در حقیقت این تراکنش ها، در یک بستر مجزای دیگر به نام بستر بلاک چین، تایید، ثبت و نگهداری می شوند. همچنین بستر بلاک چین، این تراکنش ها را علاوه بر تایید، رمزنگاری نیز خواهد کرد. یکی از معروف ترین، مهم ترین و پرطرفدار ترین انواع ارز های دیجیتال، بیت کوین است.
واژه صرافی به چه معناست؟
داد و ستد کردن در معنی لغوی آن صرافی نام دارد. اما در اصلاح عامیانه، صرافی به معنای شغل و حرفه است.
در صرافی ها یک ارز یا پول را به نوعی دیگری از ارز تبدیل می نمایند. برای مثال: تبدیل ریال را به دلار و یا تبدیل یورو به لیر و… از فعالیت صرافی هاست.
در قوانین پولی و بانکی کشور، هر صرافی برای این که بتواند فعالیت خود را آغاز کند، باید از بانک مرکزی مجوزهای لازم را اخذ کند.
صرافی ها مجوز دار باید در طول انجام فعالیت های خود، مطابق با قوانینی که بانک مرکزی تعیین واعلام می نماید عمل نموده و بر اساس آن اقدامات قانونی خود را انجام دهد و از دستورالعمل های بانک مرکزی پیروی نماید.
واژه صرافی ارز دیجیتال به چه معناست؟
پس از آن که با معنی ارز دیجیتال آشنا شدید، باید در تعریف صرافی ارز دیجیتال نیز به این نکته اشاره کرد، در بستری که افراد قادر باشند ارز های دیجیتال خود را مورد معامله قرار داده و یا به پول ملی یا نوعی از ارز دیجیتال سایر کشورها تبدیل کنند، درگاه و جایگاهی به نام صرافی ارز دیجیتال راه اندازی شده است.
این صرافی ها ممکن است به شکل یک اپلیکیشن در گوشی تلفن همراه یا به صورت یک درگاه اینترنتی در تلفن همراه افراد باشد و گاهی ممکن هر دو صورت را در بر داشته باشد.
زمانی که می خواهید در صرافی ارز دیجیتال ثبت نام نمایید یا معامله ای را ثبت و انجام دهید، اصلا نیازی نیست که به محلی بروید. زیرا در معاملات ارز دیجیتال نیز دارایی های شما نیز به صورت دیجیتال خواهد بود و نیاز به حضور فیزیکی در هیچ مکانی نیست.
همین ویژگی ارزهای دیجیتال است که راه کلاهبرداری را بسیار راحت و آسان نموده است.
چند نوع صرافی ارز دیجیتال راه اندازی شده است؟
به صورت کلی باید اعلام کرد که صرافی های ارز دیجتال به دو دسته تقسیم می شوند. این نکته را فراموش نکنید که صرافی ها بسته به نوع و ویژگی های هر صرافی، شامل دسته بندی های مختلف و متنوعی می شوند.
در مجموع دو دسته کلی وجود دارد که در ادامه به بررسی هر یک از آن ها خواهیم پرداخت:
- صرافی ارز دیجیتال متمرکز:
صرافی های متمرکز، معمولا از سوی یک شرکت خاص یا یک نهاد خاص اداره و مدیریت می گردند و دارایی های داخل این صرافی ها و کنترل و مدیریت کامل آن بر عهده چند فرد خاص یا نهاد خاص می باشد.
در صرافی های ارز دیجیتال متمرکز، دارایی های دیجیتالی اشخاص و نهادها در اختیار صرافی می باشد. یعنی به عبارتی، دارایی افراد در کیف پول و حساب این صرافی ها متمرکز شده است.
- صرافی ارز دیجیتال غیر متمرکز:
پیش بینی می گردد که در سال های نچندان دور، صرافی های غیر متمرکز ارزهای دیجیتال بازار رمز ارزها را تصاحب نمایند. در حقیقت این نوع از صرافی ها، نمونه جدیدی از صرافی های ارزی دیجیتال در سال های آینده خواهد بود.
صرافی غیر متمرکز با صرافی متمرکز فرق های فاحش و مشخصی دارد. در صرافی غیر متمرکز برخلاف صرافی متمرکز، افرادی که در حال اداره آن ها هستند، حق هیچ نوع دخالت و کنترلی بر دارایی اشخاص را ندارند.
اصلی ترین شکایات مربوط به صرافی های ارز دیجیتال شامل چه شکایاتی است؟
حال که شما را با مفهوم ارز دیجیتال و صرافی های ارز دیجیتال و انواع آن ها آشنا نمودیم، شاید این پرسش در ذهن شما تداعی شود که اگر این صرافی ها قوانین و مقررات را نقض کرده و موجب تضرر صاحبان رمز ارزها گردند چه خواهد شد؟ چگونه باید از چنین سیستم های مجازی شکایت کرد؟
برای رسیدن به پاسخ سوال خود حتما ادامه مطالب را مطالعه کنید. برای انجام دعاوی مرتبط به ارز های دیجیتال چندین راه وجود دارد که معمولا موضوع دعاوی مرتبط با ارزهای دیجیتال شامل موارد زیر می باشد:
- فیشینگ و اجاره حساب های صرافی
- فارم های استخراج و توقیف دستگاه های ماینر
- جذب سرمایه توسط معامله کنندگان (تریدر ها) برای انجام دادن معاملات به نمایندگی از بقیه افراد و ضرر کردن بقیه افراد
- خرید و فروش ارز های دیجیتال و بیت کوین و عدم وفای عهد (عدم پرداخت ریال یا بیت کوین)
حوزه فعالیت مجاز صرافی ها و ضوابط کاری آن ها در چه مواردی است؟
صرافی های ارز دیجیتال در حوزه های خاصی اجازه فعالیت داشته و مجوز آن را دریافت خواهند کرد، که از این حوزه ها و اختیارات آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- فروش ارزهای دیجیتال خریداری شده به افراد متقاضی توسط سیستم بانکی
- انتقال ارز دیجیتال توسط سیستم بانکی و یا از طریق صرافی های مجاز با تقاضای بانک عامل
- انتقال ارز دیجیتال به دستور هر یک از بانک هایی که مجوز ارزی دریافت نموده اند
- خرید ارزی که حاصل از صادرات کالا های غیر نفتی از صادرکنندگان است
- عدم خرید و فروش اسکناس به صورت فیزیکی و انجام این امر از طریق بانک ها در صورتی که محدودیت وجود داشته باشد
- تامین ارز برای واردات کالا و خدمت رسانی به کشور ایران
چگونه می توان از صرافی های ارز دیجیتال شکایت کرد؟
نحوه و چگونگی طرح شکایت از صرافی های ارز دیجیتال سوال متداولی است که اشخاص زیادی در پی پاسخ آن هستند. در مطالب فوق برخی اختیارات و حوزه دخل و تصرف صرافی ها را بیان نمودیم و اعلام کردیم که صرافی های ارز دیجیتال نباید از این حدود تجاوز نمایند.
اما متاسفانه در برخی از موارد خاص به جهت سود آوری و منفعت بسیار بالا، دور از ذهن نیست که صرافی ها خطایی را مرتکب گردند. بنابراین قانون گذار برای شکایت کردن از آن ها چند روش کلی را در نظر گرفته است که در ادامه به بیان کامل آن ها خواهیم پرداخت:
طرح شکایت از طریق کانون صرافان
صرافی ها نیز مانند سایر مشاغل و حرف، برای انجام دادن کلیه امورات خود، باید مجوزهای لازم را از نهادها و مراجع قانونی اخذ نمایند. و به دقت باید یک سری تشریفات و قوانین و مقررات مشخص شده در حوزه کاری خود را رعایت کنند.
برای مثال: شخصی که تمایل دارد در حوزه کتاب یا چاپ کردن فعالیت کند، باید از طریق اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهر خود، برای اخذ پروانه کسب و اشتغال به آن شغل اقدامات لازم را به عمل آورد.
اشخاصی هم که می خواهند در حوزه صرافی های ارز دیجیتال مشغول به فعالیت گردند نیز باید از طریق کانون صرافان که تحت نظارت بانک مرکزی ایران قرار دارد، مجوزهای لازم را دریافت نمایند.
در حقیقت کانون صرافان، محدوده و حیطه اختیارات صرافان را به نمایندگی از طریق بانک مرکزی مشخص خواهد کرد. پس برای طرح شکایت از صرافی ها شما می توانید به کانون صرافان مراجعه و با تکمیل فرم های مخصوصی که در همین ارتباط تهیه شده نسبت به ثبت شکایت خود از فروشنده یا صرافی مربوطه شکایت نمایید.
مطلع باشید، حوزه کاری و اختیارات دقیق صرافان توسط این کانون به طور مشخص و دقیق تعیین گردیده و در صورت هر گونه تخلف قطعا آن ها اطلاات لازم را بدست خواهند آورد. شاکیان یا مالباختگان باید مستندات و مدارک خود را به این کانون ارائه داده و درخواست خود را بیان کنند.
طرح شکایت از طریق بانک مرکزی
سیاست گذار و تعیین کننده ضوابط و اختیارات و مقررات حاکم بر کلیه صرافی های عادی و دیجیتال بر عهده بانک مرکزی است. در حقیقت بانک مرکزی، به صورت غیر مستقیم بر نحوه عملکرد صرافان نظارت می نماید.
منتها همانگونه که ذکر شد بازرسی دقیق تر صرافان بر عهده کانون صرافان است. اما طرح شکایت به بانک مرکزی آن چنان بیهوده نبوده و این مطلب به معنای عدم توجه بانک مرکزی و عدم پیگیری این نهاد بر شکایات مردمی نیست.
افرادی که قصد دارند تا از صرافی های ارز دیجیتال و از طریق بانک مرکزی شکایت خود را مطرح نمایند، باید در ابتدا وارد سامانه ارتباط مردمی بانک مرکزی گردیده و بعد در سامانه بانک مرکزی شکایت و موضوع آن را مطرح نمایند. این سامانه برای بیان مشکلات مردمی و مسائل مرتبط با صرافی ها و بانک ها طراحی گردیده است.
طرح شکایت از طریق سازمان تعزیرات حکومتی
یکی از زیر مجموعه های وزارت دادگستری، سازمان تعزیرات حکومتی است. این سازمان مطابق قانون وظیفه دارد تا تخلفاتی که توسط صرافان صورت گرفته است و یا شکایات مردمی در این خصوص را ثبت نماید.
هر تخلفی که صرافان ارز دیجیتال مرتکب آن شوند، جزء مواردی خواهد بود که سازمان تعزیرات حکومتی امکان ورود و دخالت و صلاحیت رسیدگی به آن موضوع و تخلف را دارد.
برای طرح شکایت از صرافی های ارز دیجتیال به سازمان تعزیرات، باید مستندات و دلایل خود را به صورت کتبی به این سازمان ارسال کرد. همچنین، باید شخص یا صرافی مد نظر را نیز معین نمود.
برای طرح شکایت از صرافی های ارز دیجیتال از طریق سازمان تعزیرات حکومتی، می توانید علاوه بر ارسال کتبی شکواییه، از طریق سامانه شکایت مردمی، سازمان تعزیرات حکومتی و تماس تلفنی نیز اقدام به این امر نمایید. به هر حال بازرسان این سازمان شکایت ها بررسی کرده و پیگیری خواهند نمود.
طرح شکایت از طریق دادگاه های دادگستری بر علیه صرافان ارز دیجیتال
بارها به این نکته اشاره کرده ایم که سازمان تعزیرات حکومتی بخشی از مجمع قضایی محسوب نمی گردد. در واقع اشخاص و مالباختگان باید برای شکایت از صرافان ارز دیجیتال با بیان دلایل و مستندات به دادسرای محل وقوع جرم مراجعه نمایند.
البته، افراد قادر خواهند بود پس از ثبت نام در سامانه ثنا، از طریق هر یک از دفاتر الکترونیک قضایی، ثبت شکایت کرده و چنین شکایت هایی قابل پیگیری و اقدام خواهد بود.
بهتر است که اگر نیاز به شکایت علیه صرافی های ارز دیجیتال دارید حتما با یک وکیل دادگستری در حوزه رمز ارزها مشورت نمایید. وکلای متبحر و صادق به شما کمک می کنند تا تمامی روش ها را مورد بررسی قرار دهید و بهترین آن را انتخاب نمایید و به حق قانونی خود برسید.
مجازات افرادی که بدون مجوز ، اقدام به خرید و فروش ارز یا ارز دیجیتال نمایند چیست؟
- بر اساس بند (ب) ماده ۱۴قانون برنامه پنج‌ساله ششم توسعه، بدون اخذ مجوز بانک مرکزی انجام هر گونه عملیات صرافی توسط اشخاص حقیقی و حقوقی کاملا ممنوع است. لذا در صورتی که کسی بدون کسب مجوز از بانک مرکزی به انجام عملیات صرافی اقدام نماید بر اساس بند (ب) ماده ۱۴ قانون برنامه پنج‌ساله ششم توسعه، به یک یا چند مورد از مجازات‌های تعزیری درجه ۶ قانون مجازات اسلامی محکوم می‌شود. این مجازات‌ها شامل، جزای، محرومیت از حقوق اجتماعی، انتشار حکم قطعی در رسانه‌ها و برخی محرومیتهای متنوع دیگر است
- قانونگذار متعاقبا طبق بند (خ) ماده ۲ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، خرید و فروش یا حواله ارز را بدون مجوزهای لازم از بانک مرکزی، مصداق قاچاق ارز دانسته است و در ماده ۱۸ همان قانون، آمده است هر فردی مرتکب قاچاق ارز گردد، علاوه بر ضبط ارز او، به جریمه نقدی نیز محکوم خواهد شد و این جریمه نقدی را به میزان دو برابر بهای ریالی ارز مکشوفه در نظر گرفته است.
- متعاقبا در ماده ۲۸ آیین‌نامه اجرایی قانون مبارزه با پولشویی نیز مقرر شده: خرید و فروش ارز به هر شکلی از جمله پرداخت ریال در داخل کشور و دریافت ارز در خارج کشور و برعکس، تنها در سیستم بانکی و از طریق صرافی‌های مجاز با رعایت قوانین و مقررات مربوطه مجاز خواهد بود. در غیر این صورت هرگونه خرید و فروش ارز غیرمجاز به حساب می آید.
- قانون مجازات اخلال گران در نظام اقتصادی کشور، ایجاد هرگونه اخلال در نظام پولی یا ارزی کشور را از طریق قاچاق عمده ارز، جرم تلقی نموده و برای آن مجازات تعیین کرده است. لذا از آنجا که خرید و فروش ارز بدون داشتن مجوز، قاچاق به شمار می آید، اگر عمده باشد مشمول این قانون خواهد بود و بر اساس ماده ۲ همان قانون، در صورتی که به قصد ضربه زدن به نظام باشد یا با علم به موثر بودن اقدام در مقابله با نظام باشد، اگر در حد افساد فی الارض باشد موجب اعدام مرتکب و در غیر این صورت، مجازات سنگین زندان برای مرتکب در نظر گرفته شده است.
ضمنا مجازات ضبط اموال مکشوفه نیز در اینجا جاری خواهد بود
- مطابق ماده ۲۸۶ قانون مجازات اسلامی، هر فردی به طور گسترده مرتکب اخلال در نظام اقتصادی کشور گردد مفسد فی‌الارض محسوب و به مجازات اعدام محکوم می‌گردد. البته در صورتی که دادگاه با توجه به قرائن و شواهد، قصد اخلال گسترده یا علم به موثر بودن اقدامات را احراز نکند، می‌تواند مرتکب را به حبس های سنگین تعزیری محکوم نماید.
لازم به ذکر است تفاوت این قانون با قانون مجازات اخلالگران در نظام اقتصادی کشور، این است که مطابق این قانون نیازی به احراز قصد مقابله با نظام وجود نخواهد داشت.
همانگونه که مشاهده می نمایید، قانونگذار بر حسب جرایم ارتکابی، مجازات های متنوع و سنگینی را برای قانون شکنان و متخلفان این حوزه در نظر گرفته است.
فارغ از اینکه به نظر می رسد برای ایجاد شفافیت در نظام بانکی کشور نیاز به ارائه قوانینی مشخص تر در برخورد با مرتکبین و سوداگران ارزی خصوصا ارزهای دیجیتال نیاز است، اما اگر از مال باختگان یا از افرادی هستید که به هر شکل، جرایم مذکور به شما انتصاب داده شده است، حتما به شما توصیه می کنیم.
شکایت علیه فروشندگان و صرافی های ارز دیجیتال چقدر زمان می برد؟
با توجه به حجم بالای این گونه پرونده‌ها در سال های اخیر، که علت آن نیز افزایش بی رویه نرخ بیت کوین و رشد بی اندازه مبادلات آن بوده و از آن جایی که متاسفانه کماکان سوداگران این حوزه به دلیل نبود ثبات در اقتصاد کشور همچنان به جولان خود ادامه می دهند.
باید اشاره کرد که برآورد زمان شروع و خاتمه طرح یا دفاع از این شکایت به هیچ عنوان قابل پیش بینی نیست و نمی توان زمان دقیقی را بیان کرد.
البته اعلام زمان در پرونده های حقوقی و کیفری در هر زمینه ای، در اغلب مواقع کاملا دقیق نیست ولی قطعا کارشناسان و وکلای شاغل در این حوزه، با تجربه ای که در پیگیری و انجام پرونده های مختلف جرایم ارزی کسب نموده اند، می توانند بهترین و سریع ترین مسیر را برای طرح شکایت شما یا دفاع متقابل از آن انتخاب نمایند.
آیا برای تنظیم شکایت در این مورد نیاز به استفاده از خدمات وکیل داریم؟
به کرات اشاره کرده ایم هر موضوع حقوقی یا کیفری ، حتی اگر از دیدگاه برخی افراد موضوعات پیش پا افتاده باشد، پیچیدگی های خاص خود را از منظر یک حقوقدان داراست، که موضوع شکایت علیه فروشندگان و صرافی های ارز دیجیتال نیز از آن مستثنی نیست.
گستردگی قوانین و موضوعات مختلف در حوزه جرایم ارزی و پیچیدگی و تخصصی بودن مسایل مربوط به ارزهای دیجیتال، قطعا اخذ مشاوره یا سپردن امر رسیدگی به یک وکیل با تجربه، متخصص و صادق را طلب می نماید و مطمئنا در تسریع فرآیند رسیدگی، و کسب نتیجه مطلوب نظر شما، نقش تاثیر گزاری خواهد داشت.
شما می توانید با طرح موضوع با وکلا و مشاوران شکایت 24 تا حد ممکن در وقت و هزینه های خود صرفه جویی نمایید و مسیر درستی را برای طرح شکایت خود یا دفاع از اتهامات وارده به خود انتخاب نمایید.
نحوه تنظیم شکایت و پشتیبانی به چه صورت است؟
مطرح کردن هر شکایتی در زمینه های حقوقی یا کیفری، با توجه به موضوع آن، مستلزم پرداخت هزینه هایی خواهد بود.
در تجربه های وکلای متعدد در پرونده ها مختلف دیده شده که شاکی یا خواهان پرونده، بعد از پرداخت تمام هزینه ها و ثبت شکواییه، به دلیل نقص در مدارک یا عدم توجه به محتویات پرونده برای ارائه استدلال های قوی، شکایتش با قرار رد یا منع تعقیب مواجه گردیده و در مقابل نیز فردی که از او شکایت شده یا خوانده دعاوی حقوقی قرار گرفته، بدون اطلاع از حقوق دفاعی خود در مقام متهم یا خوانده، نتوانسته به موقع از اتهامات انتصابی دفاع نماید و علاوه بر هدر رفت هزینه، زمان زیادی را نیز صرف فعالیتی بیهوده نموده است.
