برند و علام تجاری، اصطلاحی آشنا برای خیلی از ما است و می‌توان گفت که یک مجموعه و یا شرکت تجاری از طریق برند خود شناخته می‌شود.
برند، تاثیر زیادی در محبوبیت مجموعه‌های تجاری دارد و در حال حاضر بسیاری از شرکت‌های تجاری دنیا از طریق نام برند خود شناخته می‌شوند. از این رو باید قوانین و مقررات خاصی در مورد نحوه به ثبت رسیدن برند وجود داشته باشد.
شرکت‌های مختلفی در حال حاضر وجود دارند که در حوزه تجارت فعالیت می‌کنند که هر کدام دارای علامت تجاری مشخصی برای کسب و کارهای خود هستند.
واضح است که هر شرکتی نمی‌تواند از عنوان برند مجموعه‌های دیگر استفاده کند و این موضوع سبب بروز مشکلات فراوانی در زمینه نحوه فعالیت مراکز تجاری می‌شود.
دنیا تجارت به نحوی شده است که متاسفانه شاهد سوء استفاده‌های مختلفی در زمینه استفاده از عناوین تجاری هستیم. این موضوع بارها اتفاق افتاده است که شرکت‌های مختلف از علائم تجاری یکدیگر به صورت غیر قانونی استفاده می‌کنند.
جدای از این که سوء استفاده از برند و علائم تجاری، تخلفی آشکار محسوب می‌شود و برای آن مجازات نیز تعیین شده است، اما اینگونه مسائل سبب اختلال در روند فعالیت شرکت‌ها می‌شود.
شکایت از برند زمانی مطرح می‌شود که مجموعه‌های دیگر از برند و علامت تجاری یک مجموعه خاص استفاده کنند. یک مجموعه ممکن است که سال‌های طولانی برای کسب و کار خود تلاش کرده است و آن را رونق بخشیده و به نوعی برند مجموعه در سطح داخلی و حتی بین المللی نیز شناخته است.
حال این که یک مجموعه بخواهد از علائم تجاری مجموعه دیگر به صورت غیر قانونی استفاده نماید، باید بر اساس قانون با چنین مراکز متخلفی برخورد شود.
شکایت از برند ممکن است که قبل از فرآیند ثبت و یا بعد از آن باشد. در واقع ممکن است که مجموعه‌ای قصد ثبت برندی را داشته باشد اما برند پیشنهاد شده بنا به دلایلی به ثبت نرسیده باشد.
حال در این صورت امکان اعتراض و شکایت نسبت به برند پیشنهاد شده وجود دارد. حتی بعد از آن که برند نیز به ثبت رسیده باشد، امکان طرح شکایت در این زمینه هست.
برای آشنایی با نحوه شکایت از برند و همچنین مدارک لازم برای طرح شکایت در دادگاه و مسائل مرتبط با آن، در ادامه مطلب با ما همراه باشید.
درباره برند و علائم تجاری
برند را می‌توان نشانه و علائم تجاری در نظر گرفت که انحصارا برای مجموعه‌های تجارتی در نظر گرفته شده و هر شرکتی نیز، علائم تجاری خاص خود را دارد. با توجه به انحصاری بودن نام برند برای مجموعه‌های مختلف، باید در انتخاب این عناوین نهایت دقت را داشت.
شاید برخی اینگونه تصور کنند که ثبت برند در واقع مانند انتخاب یک نام ساده برای یک شرکت است که نیاز به رعایت قوانین مشخصی در این زمینه نیست.
اما لازم به ذکر است که نحوه ثبت برند و یا علام تجاری باید منطبق با قوانین وضع شده باشد، در غیر این صورت امکان ثبت آن وجود ندارد. جدای از این مباحث، وجود تخلفاتی در حوزه ثبت برند، باعث شده است تا قانون مشخصی در این زمینه وجود داشته باشد.
برند در واقع همان علائم و نشانه‌های تجاری است که برای شروع انواع کسب و کارهای مختلف در این زمینه، لازم است که چنین علائمی وجود داشته باشد. البته که نام برند و مشخصات دیگر آن، صرفا برای کسب و کارهای حوزه تجاری در نظر گرفته می‌شود و مشاغل غیر تجاری مستثنی از ثبت برند هستند.
مشاغل مختلف از طریق نام برند خود شناخته می‌شوند و از این رو باید در تعیین این علائم، مقررات مربوطه نیز در نظر گرفته شود. برند و علائم تجاری را نمی‌توان صرفا به یک عنوان ساده محدود نمود، بلکه جهت معرفی و ارائه خدمات مجموعه و شرکت‌های مختلف در داخل کشور و حتی در سطح بین المللی کاربرد دارد.
بسیاری از شرکت‌های بزرگ معروف دنیا مانند آدیداس، نایک و غیره، از طریق همین عنوان برندشان در سطح جهانی شناخته شده‌اند.
اهمیت انتخاب برند مناسب برای مجموعه‌های تجاری
هر مجموعه تجاری برای شروع رسمی و قانونی کار خود لازم است که نام تجاری مشخصی را تعیین کند. در واقع می‌توان گفت که گام نخست برای شروع کسب و کار تجاری این است که علائم تجاری انتخاب شود. عملا بدون انتخاب علامت تجاری نمی‌توان یک شرکت تجاری را راه اندازی کرد.
از آن جهت که فعالیت شرکت‌های تجاری به واسطه برندشان شناخته می‌شود، انتخاب یک برند و نام تجاری مناسب، در این زمینه بسیار اهمیت دارد.
یک شرکت تجاری برای آن که بتواند در حیطه کاری خود پیشرفت کند و به نوعی شاهد رونق کسب و کار خود شود، باید از علامت تجاری مناسبی در این زمینه استفاده کند.
انتخاب برند مناسب، تاثیر قابل توجهی در شناخته شدن شرکت و مجموعه‌های تجاری دارد و از این رو قانونگذار، مقررات جداگانه‌ای برای انتخاب برند در نظر گرفته است. در صورتی که عنوان نامناسبی برای ثبت برند پیشنهاد شود و منطبق با شرایط قانونی نباشد، امکان ثبت آن وجود ندارد.
تعریف برند تجاری طبق قانون
برند در واقع همان علائم و نشانه‌های تجاری است که برای آغاز به کار شرکت‌های مختلف تجارتی، مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای بررسی تعریف قانونی برند تجاری باید به قانون ثبت اختراعات و علائم تجاری اشاره نمود.
این قانون به صورت اختصاصی به نحوه ثبت علائم تجاری پرداخته است. گفتنی است که قانون علائم تجاری، از اصطلاح برند استفاده نکرده است و صرفا به علامت تجاری بسنده کرده است.
طبق تعریفی که در قانون برای برند شده است، علامت تجاری عبارت است از هر قسم علامت اعم از نقش، تصویر، رقم، حرف، معر، لفاف و غیره که برای امتیاز و تشخیص محصول صنعتی تجاری یا فلاحتی، اختیار می‌شود.
ممکن است یک علامت تجاری برای تشخیص و امتیاز محصول جماعتی از زارعین یا ارباب صنعت یا تجار یا محصول یک شعر یا یک ناحیه از مملکت، اختیار شود.
ماده 30 قانون ثبت اختراعات و علائم تجاری عنوان می‌کند که علامت، علامت جمعی و نام تجاری عبارتند از:
- علامت یعنی هر نشان قابل رؤیتی که بتواند کالاها یا خدمات اشخاص حقیقی یا حقوقی را از هم متمایز سازد. نام تجارتی یعنی اسم یا عنوانی که معرف و مشخص‌کننده شخص حقیقی یا حقوقی باشد.
- علامت جمعی یعنی هر نشان قابل رویتی که با عنوان علامت جمعی در اظهارنامه ثبت معرفی شود و بتواند هرگونه ویژگی کالا را از کالاهای دیگر متمایز نماید.
- نام تجاری یعنی اسم یا عنوانی که معرف و مشخص کننده شخص حقیقی یا حقوقی باشد.
همانطور که از تعریف علائم تجاری پیدا است، برند در واقع برای معرفی نوعی خدمات تجاری محسوب می‌شود. خدمات یک مجموعه تجاری از هر نوع و موضوعاتی که باشد، معرفی و شناختن آن‌ها به واسطه ثبت برند و علامت تجاری انجام می‌شود.
در حال حاضر شرکت‌های تجاری بدون علامت و نام تجاری در کشور وجود ندارند. در واقع امکان فعالیت در قالب یک فعالیت تجاری، بدون تعیین نام و علامت تجاری وجود ندارد.
ثبت علامت تجاری مزایا زیادی برای شرکت‌های تجاری دارد و زمینه سوء استفاده از فعالیت‌های تجاری را کاهش می‌دهد. تصور کنید که یک مجموعه تولیدی مواد غذایی، سالانه محصولات باکیفیت و درجه یک را تولید می‌کند.
در این صورت اگر نام تجاری مشخصی نداشته باشد، مجموعه‌های دیگر به راحتی می‌توانند از خدمات شرکت تولیدی سوء استفاده کنند.
دلایل شکایت از برند تجاری
انتخاب نام و برند تجاری، مقررات مخصوص به خود را دارد که شرکت‌هایی که قصد تعیین علامت تجاری را دارند، باید طبق اصول تعیین شده عمل کنند. طبیعتا زمانی که فرآیند ثبت برند طبق قوانین مربوطه صورت نگیرد، موضوع شکایت از برند تجاری مطرح می‌شود.
دلایلی که می‌تواند منجر به شکایت از برند تجاری شود، متنوع هستند اما موارد زیر به عنوان دلایل اصلی شکایت از برند محسوب می‌شود:
- کپی برداری از برند تجاری شرکت‌های دیگر
- وجود شباهت زیاد بین برند تجاری مجموعه‌های مختلف
موارد مزبور، دلایل موجهی برای شکایت از برند ثبت شده محسوب می‌شوند. صاحب برند تجاری می‌تواند به واسطه این دلایل اقدام به طرح شکایت قانونی کند.
در صورتی که یک شرکت یا مجموعه، عینا از عنوان تجاری مجموعه دیگر استفاده کند، صاحب برند حق شکایت از مجموعه متخلف را دارد. این که برخی از شرکت‌ها اقدام به استفاده از نام تجاری مجموعه دیگر می‌کنند، عملی غیر قانونی محسوب شده و شاکی امکان شکایت در این زمینه و حتی پیگیری قضایی را دارد.
گاهی اوقات ممکن است که بین نام تجاری شرکت‌ها، شباهت باشد که در این صورت نیز صاحب برند امکان ثبت شکایت را دارد. برندهایی که انتخاب می‌شوند، باید به نحوی باشند که شباهتی با علائم تجاری ثبت شده نداشته باشند. در واقع یک شرکت، باید عنوانی را برای برند تجاری انتخاب کند که متمایز از برندهای دیگر باشد.
سوء استفاده از برندهای تجاری ثبت شده مانند کپی برداری از نام تجاری شرکت‌های دیگر، در قانون رفتاری مجرمانه شناخته شده است و اشخاصی که دست به انجام چنین اقداماتی می‌زنند، مجرم محسوب می‌شوند.
در مورد شکایات مرتبط با برند ثبت شده، ذکر این نکته حائز اهمیت است که فرد شاکی باید حق مالکیت در برند مربوطه را به اثبات برساند. در واقع اثبات مالکیت در برند ثبت شده، شرط لازم برای شکایت از برند به شمار می‌رود.
فردی که قصد شکایت از برند طبق دلایل مزبور را دارد، باید ثابت کند که برای مدت طولانی و چندین سال، از برند مربوطه استفاده می‌کرده و به نوعی حق مالکیت در برندهای تجاری را دارد.
موارد رد شکایت از ثبت برند
با توجه به این که انتخاب نام برند باید بر اساس اصول و شیوه قانونی باشد، عدم رعایت موازین قانونی در این زمینه منجر به تایید نشدن برند پیشنهادی می‌شود.
حال اگر نام تجاری که جهت ثبت شرکت به اداره ثبت ارائه کرده باشید، مورد تایید واقع نشود اما به دلایلی قصد شکایت و اعتراض نسبت به رد ثبت برند را داشته باشید، می‌توانید اعتراض خود را در این زمینه اعلام کرده و فرآیند قانونی مربوطه را نیز انجام دهید.
باید به این نکته توجه داشت که اگر نام مشخصی را برای برند تجاری خود انتخاب کرده ولی مطابق با اصولی قانونی نباشد، برند پیشنهادی به ثبت نرسیده و همچنین به شکایت شما نیز در این زمینه رسیدگی نمی‌شود. موارد رد شکایت طبق ماده 32 قانون ثبت اختراعات و علائم تجاری، عبارتند از:
- کالاها و خدمات یک موسسه را از کالا و خدمات موسسات دیگر نتوان متمایز ساخت.
- برند تقاضا شده برخلاف موازین شرعی یا نظم عمومی و یا اخلاق حسنه باشد.
- برند تقاضا شده برای ثبت، مراکز تجاری یا عمومی را به ویژه در مورد مبدا جغرافیایی کالاها یا خدمات یا خصوصیات آن‌ها گمراه کند.
- درخواست برای ثبت برند، عین یا تقلید نشان نظامی، پرچم و یا سایر نشان های مملکتی و حکومتی باشد.
- ثبت برند درخواست شده، نام اختصاری و یا نشان رسمی متعلق به کشور و یا سازمان های بین‌المللی باشد.
- عین یا به طرز گمراه کننده‌ای شبیه یا ترجمه یک علامت و یا نام تجاری باشد که برای همان کالا و خدمات مشابه متعلق به موسسات دیگری در ایران معروف است.
- عین یا شبیه آن قبلا برای خدمات غیر مشابه ثبت و معروف شده باشد، مشروط بر این که عرفا میان استفاده از علامت و مالک علامت معروف ارتباط وجود داشته و ثبت آن به منافع مالک علامت قبلی لطمه وارد کند.
- عین علامت باشد که قبلا به نام مالک دیگری ثبت شده و یا تاریخ تقاضای ثبت آن مقدم یا دارای حق متقدم برای همان کالا و خدمات و یا برای کالا و خدماتی است که به لحاظ ارتباط و شباهت موجب فریب و گمراهی شود.
در صورتی که عنوان تجاری که پیشنهاد داده باشید، مشمول یکی از موارد فوق باشد، یقینا به ثبت نخواهد رسید. علاوه بر این به شکایت شما نیز در این زمینه رسیدگی نمی‌شود.
بنابراین در انتخاب علامت تجاری شرکت خود نهایت دقت را داشته و حتی الامکان سعی کنید که انتخاب برند مشمول موضوعات ماده 32 قانون ثبت علائم تجاری نباشد.
پیگیری قانونی برای شکایت از برند
پیگیری شکایت از برند، عموما از طریق اداره ثبت شرکت‌ها انجام می‌شود. چنانچه موضوع شکایت شما در ارتباط با رد برند درخواست شده و مواردی از این قبیل باشد، می‌توانید از طریق اداره ثبت، پیگیری‌های لازم را انجام دهید. گفتنی است که امکان رسیدگی به اعتراضاتی مبنی بر موارد ممنوعه ثبت علائم تجاری، وجود ندارد.
اگر برند پیشنهادی شما در ارتباط با دلایلی مانند وجود شباهت با علائم تجاری دیگر و مواردی از این دسته باشد، طبیعتا امکان ثبت و تایید آن از طرف اداره ثبت شرکت‌ها نیست.
اداره ثبت شرکت‌ها، حساسیت خاصی نسبت به علامت تجاری دارند و از این رو، تایید چنین علائمی ممکن است که چندین روز و حتی چند ماه نیز به طول بیانجامد.
اشخاصی که در انتخاب علائم تجاری، مطابق با چارچوب تعیین شده عمل نمی‌کنند، قاعدتا برند پیشنهاد شده از طرف آن‌ها، مورد تایید قرار نمی‌گیرد و در صورت داشتن شکایت نسبت به این مسئله نیز، درخواست آن‌ها توسط اداره ثبت شرکت، مورد رسیدگی قرار نخواهد گرفت.
مراجع صالح به رسیدگی شکایت از برند و علائم تجاری
در صورتی که نام تجاری برای شرکت خود انتخاب کرده‌اید و قصد به ثبت رساندن آن را دارید، باید به اداره ثبت شرکت‌ها مراجعه کنید. این اداره نیز بررسی‌های لازم در مورد علامت تجاری درخواست شده را انجام می‌دهد و در نهایت اقدام به تایید یا رد برند می‌کند.
اداره ثبت شرکت، همانطور که صلاحیت رسیدگی به درخواست‌های علائم تجاری برای ثبت شرکت را دارد، از صلاحیت قانونی جهت بررسی شکایات مطرح شده در ارتباط با موضوع برند و علائم تجاری برخوردار است.
شکایت از ثبت برند، در وهله اول توسط اداره ثبت رسیدگی می‌شود و اگر نتیجه خاصی در شکایات واصله به وجود نیاید، می‌توان این موضوع را از طریق دادگاه عمومی تهران رسیدگی کرد.
اگر موضوع ثبت برند، بحث سوء استفاده و یا کپی برداری از نام و علائم تجاری موسسات دیگر باشد، از آن جهت که این موضوعات جنبه مجرمانه دارد، در مراجع قضایی کیفری به آن رسیدگی خواهد شد.
بنابراین مراجع صالح به رسیدگی شکایت از برند و علائم تجاری، اداره ثبت شرکت و دادگاه عمومی تهران هستند. البته که اغلب رسیدگی به اینگونه شکایات، در اداره ثبت انجام می‌شود و در صورتی که نتیجه قابل قبولی حاصل نشود، پرونده شکایت از برند به مرجع قضایی احاله می‌شود.
برای پیگیری شکایت از برند از طریق مرجع قضایی، لازم است که تشریفات و فرآیند قانونی طرح دعاوی حقوقی نیز انجام شود. در واقع شاکی باید دادخواستی را تنظیم نماید و با کمک وکیل و یا استفاده از خدمات مشاوره حقوقی، اقدامات لازم برای ثبت شکایت را انجام دهد.
امکان شکایت از برند ثبت شده بدون کمک از وکلا دادگستری نیز وجود دارد اما طبیعتا بودن وکیل در طرح اینگونه دعاوی به نفع شاکی خواهد بود.
در مورد شکایت از ثبت برند به مشاوره حقوقی نیاز دارید؟
جهت ثبت علائم تجاری، لازم است که موارد ماده ماده 32 قانون ثبت اختراعات و علائم تجاری رعایت شود، در غیر این صورت، به درخواست‌هایی مطرح شده برای ثبت برند توسط اداره ثبت شرکت‌ها رسیدگی نمی‌شود.
چنانچه در ارتباط با ثبت برند، شکایت و اعتراض داشته باشید، می‌توانید در مواعد قانونی، اقدامات لازم را انجام دهید. شکایات در مورد ثبت برند، قبل و بعد از انجام فرآیند ثبت انجام می‌شود.
از آن جهت که ثبت برند و علائم تجاری و شکایت از آن، فرآیند و روال خاصی دارد، ممکن است که برخی افراد در این زمینه اطلاعات کافی نداشته باشند. در صورتی که در مورد شکایت از ثبت برند، نیاز به مشاوره حقوقی دارید، می‌توانید اقدام به اخذ وکیل نمایید یا با متخصصین حوزه حقوق تجارت در ارتباط باشید.
بنابراین برای بهره‌مندی از اطلاعات و مشاوره حقوقی در مورد بحث شکایت از ثبت برند و علائم تجاری، می‌توانید با سامانه شکایت 24 در ارتباط باشید.
این سامانه، با داشتن تیمی از کارشناسان مجرب و آگاه، آماده ارائه خدمات مشاوره‌ای در حوزه شکایت از ثبت برند است و در تمامی مراحل ثبت شکایت متقاضیان را راهنمایی می‌کند.
مشاوره‌های حقوقی نحوه شکایت از ثبت برند در این سامانه، به صورت تلفنی و آنلاین ارائه می‌شود. به منظور دریافت مشاوره حقوقی در ارتباط با دعاوی ثبت برند، می‌توانید با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
