اخیرا با توجه به تغییرات گسترده اقتصادی و کاهش ارزش پول ملی، تقریبا هر روز اخباری در خصوص رشد و بالارفتن ارزش پول های خارجی همچون؛ دلار، یورو یا دینار و غیره می شنویم.
بسیاری از افراد به دنبال این هستند که پول رایج ملی را به پول های خارجی موجود در بازار تبدیل کنند و از این نوسانات قیمت ارز به نحوی استفاده کنند تا سود بیشتری نصیبشان بشود.
همچنین تقریبا هر یک از ما به واسطه اینکه یکی از اعضای خانواده، آشنایان یا یکی از دوستانمان در کشوری خارج از ایران مقیم شده است این موضوع را تجربه کرده ایم که به دلیل نیاز شخصی آن ها یا خرید کالایی که سفارش داده ایم می خواهیم به حسابشان پولی را واریز کنیم همه ما می دانیم که برای تمامی اقدامات مذکور از جمله؛ تبدیل پول رایج ملی به پول خارجی و حواله و انتقال ارز باید به مراکزی به نام صرافی مراجعه نماییم.
صرافی ها در انجام وظایف خود مرتکب تخلف یا جرمی شوند و افراد قصد شکایت از آن ها را داشته باشند. اینکه مراجع صالح برای شکایت از صرافی ها کجاست موضوعی است که قصد داریم در این مقاله در شکایت 24 به آن بپردازیم.
کار صرافی چیست؟
صرافی در لغت به معنای داد و ستد است. به منظور تعریف دقیق و درست این نهاد به دستورالعمل اجرايي تأسيس، فعاليت و نظارت بر صرافي ها مراجعه می نماییم.
به موجب این دستور العمل؛ صرافی شرکتی است که به عملیات صرافی شامل؛ خريد و فروش نقدي ارز، انجام عمليات مربوط به حواله هاي ارزي از طريق مؤسسات اعتباري و ارايه خدمات ارزي برون مرزي از طريق کارگزاران در چارچوب قوانين و مقررات ارزي و خريد و فروش مسکوک طلاي ضرب شده توسط بانک مرکزي، می پردازد.
به بیان ساده تر صرافی مرکزی است که در آن جا می توانید پول رایج کشورتان را به واحد پول کشور دیگری که مورد نظرتان است تبدیل کنید. تبدیل واحد پول، اصلی ترین و مهم ترین وظیفه مراکز صرافی است. البته صرافی ها فعالیت های دیگری هم انجام می دهند از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره داشت؛
- حواله ارز از داخل کشور به کشور های خارجی دیگر به تناسب نیاز اشخاصی که مقیم خارج از کشور هستند؛ البته ناگفته نماند که این فعالیت صرافی با پیچیدگی های بسیاری همراه است زیرا کشور ما در شرایط تحریم به سر می برد که این شرایط مانع انجام حواله آسان و بی دردسر می شود.
- خرید و فروش سکه و طلا نیز از دیگر فعالیت هایی است که برخی از صرافی ها انجام می دهند.
صرافی های غیر مجاز
همانطور که پیش تر ذکر شد، عملیات صرافی باید توسط صرافانی انجام شود که مجوز های لازم را از بانک مرکزی گرفته اند؛ اما متاسفانه اخیرا با توجه به استقبال مردم از تبدیل پول رایج ملی به پول کشورهای خارجی، بسیاری از افراد به خصوص در فضای مجازی بدون هیچ گونه مجوز قانونی خود را صراف معرفی می نمایند و اقدام به عملیات صرافی غیر قانونی می کنند.
همین امر می تواند تهدید بزرگی برای سرمایه های مردم باشد از این رو توصیه می شود، افراد قبل از اینکه اقدام به مبادلات مالی نمایند، مجوزهای قانونی صرافی مورد نظر را بررسی نمایند و در انتخاب صرافی دقت و توجه ویژه ای داشته باشند. به گزارش خبرگزاری ایسنا استان های؛ آذربایجان غربی، کردستان، خراسان رضوی، سیستان و بلوچستان و کرمانشاه از استان هایی هستند که بیشترین تعداد صرافی های غیر مجاز را دارد.
فرایند خرید و فروش ارز در شبکه صرافی‌های مجاز چگونه است؟
به موجب دستورالعمل خرید و فروش ارز در شبکه صرافی‌های مجاز هرگونه فعاليت در زمينه عمليات صرافي، موکول به اخذ مجوز از بانک مرکزي است.
در واقع مراکز صرافی در صورتی می توانند به هرگونه فعاليت در زمينه عمليات صرافي مشغول باشند که از بانک مرکزی مجوزهای لازم را گرفته باشند. همچنین صرافي ها صرفًا مجاز به فعاليت در چارچوب مفاد اين دستورالعمل، قوانين و مقررات مربوط و بخشنامه هاي بانک مرکزي مي باشد.
دستورالعمل خرید و فروش ارز در شبکه صرافی‌های مجاز به شرح زیر است:
- خرید و فروش ارز حاصل از صادرات به صورت حواله‌های ارزی در چارچوب مقررات ارزی بر مبنای نرخ بازار صرفاً از طریق «سامانه نظام یکپارچه معاملات ارزی (نیما» مجاز است.
- صرافی‌های مجاز معتبر، موظفند حواله‌های ارزی خریداری شده از صادرکنندگان را در سامانه نیما رأساً و یا به واسطه سایر صرافی‌های معتبر و بانک‌های عامل حداکثر ظرف مدت سه روز کاری به فروش رسانند.
- نرخ فروش ارز صرافی‌های مجاز معتبر حداکثر یک درصد بالای نرخ خرید مندرج در سامانه “نیما” و “سنا” خواهد بود.
- خرید و فروش ارز به صورت اسکناس (معاملات جزئی بر مبنای مقررات ناظر بر عملیات ارزی صرافی‌ها) توسط صرافی‌های مجاز معتبر صرفاً با ثبت در “سامانه نظارت ارز (سنا)” امکان‌پذیر است.
- کلیه صرافی‌های مجاز معتبر می‌توانند نسبت به خرید ارز بصورت اسکناس با رعایت مقررات ارزی و مقررات مبارزه با پولشویی اقدام کنند.
- فروش ارز به صورت اسکناس توسط صرافی‌های مجاز معتبر بابت مصارف ارزی خدماتی به شرح فهرست پیوست با رعایت مقررات ارزی و مقررات مبارزه با پولشویی مجاز است.
- صرافی‌های مجاز معتبر می‌توانند حداکثر پنج درصد از حواله‌های ارزی خریداری شده را تبدیل به ارز بصورت اسکناس نموده و در چارچوب مقررات به فروش رسانند.
- تمامی هزینه‌های نقل و انتقالات و تبدیلات ارزی به عهده مشتری خواهد بود.
چگونه از صرافی ها شکایت کنیم؟
همانطور که پیش تر بیان شد، ثابت نبودن نرخ ارز با توجه به تغییرات اقتصادی موجب شده است که قیمت ها به صورت لحظه ای بالا و پایین شوند. همین عدم ثبات قیمت ارز می تواند منجر به کسب سود فراوان یک عده و ضرر عده ای دیگر شود کما اینکه در قانون تجارت هم عملیات صرافی را یک عملا ذاتا تجاری معرفی کرده است و چون در فعالیت های تجاری نقش پول از اهمیت بالایی برخوردار است،
امکان بروز تخلف و جرایم هم به تبع بیشتر است. حال اصلی ترین سوالی که در این خصوص مطرح است این است که مرجع صالح برای شکایت از صرافان کجاست؟ در این بخش به مراجع صالح برای دریافت شکایت و رسیدگی به تخلفات و جرایم صرافان می پردازیم. به طور کلی برای شکایت علیه صرافان مراجع مختلفی از جمله؛ کانون صرافان، بانک مرکزی، سازمان تعزیرات و محاکم عمومی صلاحیت رسیدگی دارند و شما می توانید شکایت خود را به هر یک از این مراجع تقدیم نمایید.
اطلاعات لازم برای ثبت شکایت از صرافان
همانطور که در مباحث بالا ذکر شد شکایت از صرافان در مراجع مختلف قابل پیگیری است. شکایت در هر کدام از این مراجع، مستلزم ارائه اطلاعات مخصوص خود است که در این بخش به هر یک از آن ها خواهیم پرداخت.
اطلاعات لازم برای ثبت شکایت در سازمان تعزیرات
- اطلاعات هویتی شاکی از جمله؛ نام، نام خانوادگی، شهر و استان و محل سکونت
- اطلاعات هویتی متهم و همچنین مشخصات فعالیت و شغلی که از آن شکایت دارید.
- موضوع شکایت
- پیوست اسناد و مدارک مبنی بر اثبات شکایت
اطلاعات لازم برای ثبت شکواییه در دادگاه
- الف – نام و نام خانوادگی، نام پدر، سن، شغل، میزان تحصیلات، وضعیت تأهل، تابعیت، مذهب، شماره شناسنامه، شماره ملی، نشانی دقیق و در صورت امکان نشانی پیام نگار (ایمیل)، شماره تلفن ثابت و همراه و کدپستی شاکی
- ب – موضوع شکایت، تاریخ و محل وقوع جرم
- پ – ضرر و زیان وارده به مدعی و مورد مطالبه وی
- ت – ادله وقوع جرم، اسامی، مشخصات و نشانی شهود و مطلعان در صورت امکان
- ث – مشخصات و نشانی مشتکی عنه یا مظنون در صورت امکان
اطلاعات لازم برای ثبت شکایت در سایت بانک مرکزی و کانون صرافان
- نام و نام خانوادگی مشتری، کد مشتری و نوع مشتری
- استان و شهر محل سکونت، تلفن همراه، پست الکترونیکی
- موضوع اصلی و موضوع فرعی شکایت، شرح درخواست
- فایل پیوستی اسناد و مدارک
هزینه شکایت علیه صرافان
با توجه به اینکه برای ثبت شکایت علیه صرافان مراجع مختلفی صلاحیت رسیدگی دارند، هزینه دادرسی هم به با توجه مرجعی که دعوا و شکایت به آن جا ارجاع شده است متفاوت است؛ اما به طور کلی هزینه دادرسی از مرحله ثبت شکایت از صرافی تا صدور رای و هزینه های مرحله اجرا و همچنین تعرفه های حق الوکاله وکیل در صورت اخذ وکیل، هر ساله توسط سازمان برنامه و بودجه اعلام می گردد. برای اطلاع از تعرفه خدمات قضایی در سال 1400 می توانید به قانون بودجه کشور مراجعه نمایید.
آیا برای تنظیم شکایت علیه صرافان نیاز به وکیل داریم؟
با توجه به پیچیدگی و تخصصی بودن موضوعات حقوقی و کیفری و گستردگی قوانین در حوزه های مختلف به ویژه قوانین مرتبط به مسائل ارز و پول خارجی، قطعا مشورت کردن و گرفتن راهنمایی از یک وکیل حاذق و متخصص می تواند در تسریع فرایند یک پرونده و نتیجه سودمند آن تاثیر بسزایی داشته باشد.
نحوه پشتیبانی و شکایت تنظیم شده چگونه است؟
با توجه به مباحث مطرح شده دانستیم که رسیدگی به پرونده شکایت علیه صرافان مستلزم پرداخت هزینه است. در پرونده های متعددی دیده شده است که شاکی بعد از پرداخت هزینه و ثبت شکایت به دلیل ناقص بودن مدارک خود یا عدم ارائه استدلال و ادله قوی، دعوایش منجر به رد و هدر رفت هزینه و انرژی شاکی می شود. حضور یک وکیل مجرب و توانمند که در تمامی فرایند دادرسی همراه شاکی باشد می تواند نتیجه پرونده را دگرگون نماید.
